Van Voorburg naar Tiengemeten
Ton van der Graaf (Voorburg 1949) werkte ruim 27 jaar voor de Publieke Omroep (VPRO, NOS) als presentator/eindredacteur. Hij werkte bij radio-programma’s als Villa VPRO, Het Gebouw, Wereldnet, Aktuele Zaken (NOS), Met het oog op Morgen (NOS). In 2006 begon hij voor zichzelf.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw huurde hij een huisje op het Zuid-Hollandse eilandje Tiengemeten en bracht daar de weekeinden door. In 1994 ging hij er daadwerkelijk wonen.
Dit voorjaar kwam zijn boekje 'Over het Vuile Gat' uit.
Nu is Tiengemeten eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten en dat heeft zo zijn gevolgen. Over een ongewenst ijsvogeltje en vogels die mobieltjes spotten.
Een ongewenst ijsvogeltje
Op 10 mei 2007 werd het eiland Tiengemeten officieel geopend en tot natuurgebied verklaard door minister Gerda Verburg. Het eiland ligt in het Haringvliet tussen de Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee. Het eiland is nu onderdeel van het Natura 2000 programma van de EU. Alle Europese lidstaten is gevraagd waardevolle natuurterreinen op hun grondgebied met elkaar te verbinden, zodat flora en fauna zich straks over heel Europa kunnen verspreiden.
Ik woon sinds 1986 op Tiengemeten en schreef een boekje over mijn ervaringen op dit geïsoleerde eiland en de veranderingen die de nieuwe natuur brengt.
Het boekje kwam begin mei 2007 uit.
LEPELAARS & KLUTEN
Tiengemeten was een agrarisch gebied waar negen boeren op ruim 750 hectare binnendijks gebied hun brood verdienden. In februari 2005 vertrok de laatste boer met zijn familie en werd het eiland in twee jaar tijd getransformeerd tot een zoetwatergetijdenlandschap. De zuidelijke dijk is afgegraven waardoor het water van het Haringvliet vrij kan stromen over een deel van het eiland. Er ontstaan grote ondiepe waterplassen.
Prompt zwemmen wilde zwanen over de voormalige akkers, klepperen groepen lepelaars opgewonden met hun snavel, laat de kleine zilverreiger zich zien, dalen vele soorten eenden in het ondiepe water en vinden opvallend veel kluten dit nieuwe foerageergebied.
Voorwoord: Geert Mak
GRAUWE GORZEN
Op de oostpunt van het eiland gaat Natuurmonumenten met kleinschalige akkerbouw oude graanteelten opnieuw introduceren, zoals wintergraan, gierst, spelt en zomertarwe. Dat gebeurt natuurvriendelijk en ouderwets met Zeeuwse trekpaarden voor de ploeg. Groot zal de oogst niet zijn want reeën en ganzen worden niet van de velden geweerd
In november 2007 graaft een machine een zes meter brede strook tussen deze akkers en de sloten zo’n dertig centimeter af, want akkervogels hebben het moeilijk in Nederland. Natuurmonumenten zaait deze stroken vervolgens in met kruiden, die in een Zeeuws akkerreservaat zijn gewonnen. Hierdoor zullen in het voorjaar van 2008 vele grauwe gorzen, patrijzen, veldleeuweriken en andere akkervogels naar het eiland trekken.
Tiengemeten wordt op deze manier steeds aantrekkelijker voor vogels
Bij de uitgave van mijn boekje werd ik geïnterviewd door Marcel van Lieshout van de Volkskrant. Hij begint zijn artikel op een originele manier;
“Zeven vaste bewoners kent het Zuid-Hollandse Tiengemeten en één van hen is nu al in staat van verwarring over de nieuwe natuur op het eilandje.Ton van der Graaf woont er al 21 jaar en wordt sinds kort gefopt door een vogel die klanken uitstoot die verdacht veel lijken op de ringtoon van zijn mobieltje. Mooi dat hij herhaaldelijk voor niets naar zijn telefoontje is gehold.”
Ik kreeg via de mail veel reacties op dit citaat. Hieronder twee voorbeelden;
Hr. van der Graaf,
Gister las ik in de Volkskrant het artikel over Tiengemeten en met name het verhaaltje over de vogel die een mobieltje nadoet sprak me aan. Ik had namelijk vorig jaar zomer hetzelfde bij de hand. Tientallen keren ben ik er in getrapt, denkende dat m’n telefoon ging.
Na lang spotten, had ik hem in de smiezen, het bleek een merel te zijn. Van een vogelkenner heb ik gehoord, dat merels vaker geluiden imiteren. Dit wilde ik U even laten weten en misschien is het mijn vogel wel daar op Tiengemeten. Doe hem maar de groeten uit Hoogeveen en nog veel woonplezier daar op het eiland.
m.vr.gr.
Leo Kloosterhof
Hoogeveen
-------------------------------------
Beste Ton van der Graaf,
Ik las in Reportage (van Marcel van Lieshout) in de Volkskrant van 10.5 dat u al 21 jaarop het eilandje Tiengemeten woont en dat u sinds kort wordt gefopt door een vogel die klanken uitstoot, die verdacht veel lijken op de ringtoon van uw mobieltje. Het kan bijna niet anders, of dat moet een spreeuw zijn (geweest).
Heel toevallig hoorde ik afgelopen weekend van een dame op een camping in IJhorst het volgende. Haar man heeft de gewoonte om naar de kippen te fluiten. Op een dag was zij naar hem op zoek en hoorde hem fluiten. Zij liep naar het kippenhok, maar haar man was er niet. Daar hoorde zij hem weer fluiten, maar hij was nergens te vinden.
Een poos later was er een campinggast met caravan en auto. ’s Morgens werden ze allen gewekt omdat het alarm van de auto afging. Kan gebeuren. Toch?
’s Avonds ging het alarm in deze auto opnieuw af. Kijken wat er nu weer aan de hand was. Bleek er niets bijzonders te zijn. Geen alarm! Toch was nog steeds bijna hetzelfde geluid te horen. In beide gevallen bleek het een spreeuw te zijn.
Met vriendelijke groeten,
Martien Tempelman
VOGELKENNER
Een vogelkenner heeft bij mij in de tuin geconstateerd dat het hier om een spotvogel gaat. Een zomergast die variërend en constant luid imiterend tientallen andere vogels kan nadoen waaronder de merel en de spreeuw en dus ook mijn telefoon.
In de oude polder aan de oostkant van Tiengemeten wonen H. en C. in een prachtige oude boerderij.
Ze hebben veel energie gestoken in het opknappen van zowel de stee als de grote tuin rond de boerderij. Een prachtige tuin, de mooiste van het eiland, waar je tegen de avond in de schemer de ransuilen ziet vliegen tussen de oude vijgenbomen, kronkelwilgen, bamboe en veel bijzondere planten langs een grote vijver vol met vis
Foto: Corné van Oosterhout
KLEURRIJKE VISJAGER
Deze vijver is door de ijsvogel ook ontdekt. De prachtige, kleurrijke visjagende vogel leeft ook op Tiengemeten, maar je ziet hem zeer zelden.Bij de grote haven zit er één, maar die heb ik maar twee keer gezien. Ze zijn schuw en vliegen zó snel (tachtig kilometer per uur) dat je ze meestal slechts in een flits ziet. Een echte vogelaar noteert het met trots als hij er één heeft gesignaleerd.
H. en C. zitten vaak aan een zelfgemaakte tafel bij het raam met uitzicht op de tuin.Twee meter van het raam ligt de vijver. Dagelijks zien zij daar een ijsvogel zitten op een paaltje anderhalve meter van het raam. En dagelijks zien zij van zo dichtbij de vogel meermalen het water in duiken en altijd met een visje in zijn bek weer bovenkomen. Niet voor niets luidt zijn naam in het Engels ’Kingfisher’.
Veel vogelaars leggen zo € 10,- neer om een uurtje aan hun tafel te mogen zitten, fototoestel in de aanslag.
Maar C. heeft een groot hart voor dieren en zij vindt het zielig voor de visjes. Dus iedere keer als de mooiste vogel van Nederland op háár paaltje gaat zitten, rent zij naar buiten om hem weg te jagen!
Dat lukt natuurlijk, maar de ijsvogel is hardnekkig en komt dagelijks terug.
Stelt u zich nu eens het gezicht voor van vogelkenner en natuurgids Rob die een paar maal per week vogelaars op Tiengemeten rondleidt, toen C hem benaderde met de vraag;
”HOE KOMEN WE IN GODSNAAM VAN DIE IJSVOGEL AF?!”