Gekkenhuis in de Delta

Jules Deelder was gast in het boekenprogramma van Wim Brands. Hij was op dreef, Jules.
      In welbespraakt Rotterdams prees hij onbedoeld zijn werk aan. Citeerde vlot het ene na het andere gedicht uit zijn hoofd. Het ging even over zijn beroemde gedicht ‘Beknopte topografie van de Rijnmond’.
      Ik kende dat gedicht wel, vond het grappig maar begreep eigenlijk nooit zo precies wat de bedoeling was. Het gaat zo:

Van J.A. Deelder

Beknopte topografie van de Rijnmond

Rotterdam
Schiedam
Vlaardingen
Maassluis

hoekie om
trappie af

gekkenhuis

‘Het staat als een huis’ zei Wim Brands , die overigens ook niet de indruk wekte de diepere zielenroerselen van dit gedicht te kennen.
      De eerste verrassing was dat Jules Deelder vertelde dat het gedicht niet van hemzelf was, maar dat het een Readymade was. Namelijk een bestaande volksuitdrukking, een aftelrijmpje. En dat gekkenhuis heeft niets met -zoals ik altijd dacht- te maken met de industrialisatie in de Rijnmond; met stankgolven, alarmfases & rampenplannen
      Nee; het betreffende gekkenhuis is het vroegere Delta ’gekkenhuis’ in Poortugaal; tegenwoordig het Delta Psychiatrisch Centrum.
      Als je namelijk bij Maassluis de Nieuwe Waterweg oversteekt en je gaat daarna het hoekie om richting oost kom je bij het dorpje Portugaal op het Zuid-Hollandse eiland IJsselmonde. Daar op een groot terrein aan de Oude Maas ligt de inrichting.