De geilaard en de maagd
Gerard den Brabander (1900-1968) was een interessant dichter. Hij was belezen, maakte mooie sonnetten en vertaalde werk van ondermeer Shakespeare, Rilke, Tolstoi en Ibsen. Maar hij had een leven lang een alcoholprobleem. Volgde verscheidene malen een afkickprogramma, maar dat haalde niets uit. Hij overleed, nadat hij in de Jellinek-kliniek van de trap was gevallen. Gerard den Brabander moet vooral niet verward worden met Gerard den Braber.
Eén van zijn meest geroemde sonnetten is Elle se couche. Het verhaal van een wat oudere geilaard, die een jong meisje wil ontmaagden, want daar droomt ze immers van. Of een dergelijk gedicht heden ten dage nog zou worden geroemd is vanwege de inhoud zeer de vraag. Lijkt mij.
Er staan een paar woorden in, die ik aanvankelijk niet kon duiden. Gewemel bijvoorbeeld. Maar als je denkt aan ‘’het wemelt hier van de mensen’’ weet je dat het staat voor gekrioel.
Een schemel is een voetenbankje. Dat bevond zich vroeger inderdaad in een koets.
En dan kemel. Daar zijn diverse betekenissen voor. Een blunder of een flater werd vroeger het meest gebruikt, maar dat lijkt me hier niet van toepassing. Want kemel is ook een oudhollands woord voor kameel en dat klopt weer met die bult.
Van Gerard den Brabander
Elle se couche
Nu bukt en rijst uit het gewemel
van roze en wit; nu wipt dit naakt,
nog door geen ruwaard aangeraakt,
ter nachtkoets op de wankle schemel.
Eer drijft de eros bult en kemel
door ’t oog der naald dan dat verzaakt
dit maagdlijn, door geen maan bewaakt
onder de sterrenloze hemel
des beds, haar zeer verstolen droom:
wie steigert met gevierde toom
uit deze nacht de kamer binnen?
O lieflijk wezen dezer zinnen;
o glimlach, die ik móet beminnen,
maar die ik nú te kussen schroom.
Gerard den Brabander werd vaak gezien in café Eylders op het Leidseplein in Amsterdam. Hij zat daar hele dagen en dronk dan volgens de overlevering vooral moddermannetjes. Dat is jonge jenever met suiker en kaneel.
Hij voelde het einde naderen en schreef daar het gedicht Aftands over.
En als u weet wie Katrien is laat me dat dan even weten op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Van Gerard den Brabander
Aftands
Aftands door de perken wandlen
met de te vette hond
te denken niet en te handlen
met de verzakte mond
woorden die al verlammen
tegen de vogels zwammen
de stok en het pensioen
de late vlam der pioen
de bloedpols niet meer te vrezen
afzijdig de kranten lezen
de krijg en de vreemde ramp
zich verre verhalen maken
de poolzee het tafellaken
op de einder de lage lamp
vijandige schotsen de borden
de vorken, de vikings, de horden
overvallen het witte kamp
Nova Zembla het vreemde land
vreemd en ver de vergeelde hand
aan de dampende soepterrien….
Wie noemde dit eens Katrien?
Klik HIER voor alle ZoekPoëzie