Zomer 1994

Karelië terug; desnoods fles voor fles

Lappeenranta is de grootste stad van Karelië, het zuidoostelijk deel van Finland. Er is daar in een straat die Ratimiehenkatu heet, een kantoor van Karjala-Lehti, een organisatie, die de Karelische cultuur op allerlei manieren uitdraagt. Ik word daar ontvangen door Jussi. Een jaar of dertig. Hij heeft zijn haar in een staartje en draagt een broek, die wij vroeger een drollenvanger noemden.  
      Karjala Lehti  is ook een politieke organisatie, omdat het strijdt voor de teruggave van Karelisch land, dat in 1944 door de Sovjet-Unie werd geannexeerd. Net als delen van Finland ten oosten van Salla bij de Poolcirkel en een gebied in het uiterste noordoosten bij Petsamo. 
      Jussi geeft mij een copy van een kaart van Finland uit 1925, waar die delen nog gewoon op staan als Fins grondgebied.
En komt bevlogen pratend met nog meer kaarten aanzetten. Ik mag ze allemaal meenemen.

Bezet Karelië

 In rood op deze kaart delen van voormalig Fins Karelië, die nu bij Rusland horen.
      Vyborg -op zijn Fins Viipuri- is de grootste stad met zo’n 70.000 inwoners. Een stad met een prachtig historisch centrum. Er wonen geen Kareliërs meer, want die zijn in 1944 naar Finland gevlucht.

 Vyborg of Viipuri

 
Petsamo & Salla

Op deze Finse kaart zijn de van oorsprong Finse gebieden aangebracht.
      Onder Karelië (Karjala) met Viipuri. Pietari is Sint-Petersburg.
De gemeente Salla was ooit twee maal zo groot.
      Petsamo is in zijn geheel door Rusland ingelijfd. 

De landjepik geschiedenis in dit deel van Europa gaat terug naar het laatste deel van 1939 toen de Russen in de zogeheten Winteroorlog Finland binnenvielen. Aanvankelijk met weinig succes, omdat de Finnen veel beter bestand waren tegen de barre omstandigheden.
      Zij verplaatsten zich op ski’s, deden witte camouflagekleren aan en bouwden achter de linies sauna’s om in conditie te blijven. Er vielen tienduizenden Russische slachtoffers. Maar later werden tanks en vliegtuigen ingezet en werd een deel van Finland toch bezet.
      De Finnen sloten zich in 1941 bij Duitsland aan en begonnen de zogeheten vervolgoorlog. Het gebied werd door die hulp heroverd. Maar bij de vrede van Moskou werden als een soort sanctie bovenstaande Finse gebieden bij de Sovjet-Unie gevoegd.

       Hoe groot en hoe sterk is de Vrijheidsbeweging van Karjala-Lehti? Is het een militante beweging?
Jussi zegt dat zijn organisatie groot en sterk is, maar dat het woord militant niet op zijn plaats is. 
      Het betreft volgens hem wel degelijk een illegale bezetting, maar de mensen willen er alleen geen strijd voor voeren. Als je in Karelië met mensen praat wordt dat bevestigd. In feite vindt vrijwel iedereen dat Karelië weer zijn oude grenzen zou moeten krijgen, maar het zou te veel praktische problemen opleveren. 

      Finland zou een gebied terugkrijgen waar verschrikkelijk veel in geïnvesteerd zou moeten worden om het enigszins op Fins niveau te krijgen. Er is namelijk veel armoede in Russisch Karelië . En wat zou er moeten gebeuren met die ongeveer 200.000 Russen, die geen Fins spreken en niets van de Finse cultuur weten?

Zwaard contra sabel

Toch verspreidt Karjala-Lehti deze militante stickers. We zien een zwaard (rechts) dat door een Finse hand wordt omkneld. Strijdend tegen een geharnast Russisch sabel .
      Een wapenschild dat ook terugkomt op het etiket van dit Karelisch bier, dat voor de tweede wereldoorlog werd geproduceerd in de brouwerij van Sortavala, een plaats die nu in Russisch Karelië ligt. Ook via dit merk wordt een protest gevoerd onder het motto: ‘Karjala takaisin, vaikka pullo kerrallan’. Karelië terug, desnoods fles voor fles.
      (Het bier met dit etiket wordt tegenwoordig in Helsinki gebrouwen.)

 
Klik HIER voor alle Ontmoetingen