Anarchie in de Pacific

(Door Rolf Weijburg)

We gaan naar Chuuk.
      Chuuk heette vroeger Truk en is één van de vier deelstaten van de Federated States of Micronesia, het op 18 na kleinste land ter wereld.
Heel anders dan aanvankelijk de bedoeling was, vlogen we niet van Pohnpei – een andere deelstaat van de FSM- naar Chuuk om er een aantal dagen te verblijven, maar maakten we er slechts een korte tussenstop op weg naar het Amerikaanse eiland Guam. We waren na een tweedaags verblijf op Pohnpei door corona gedwongen te vertrekken. Het land ging op slot. We moesten maken dat we wegkwamen.

Chuuk State

Sowieso twijfelden we een beetje of we Chuuk wel wilden bezoeken: Chuuk heeft een slechte reputatie. De volgende typering van de vier deelstaten van de FSM zegt genoeg:

Pohnpei is Monarchie, Kosrae is Theocratie, Yap is Aristocratie en Chuuk? Chuuk is Anarchie.

      Wetteloosheid regeert en het is er, vooral ‘s nachts,  gevaarlijk op straat.

Corruptie & nepotisme

In Chuuk, dat het hoogste inwonertal van de vier deelstaten van de FSM telt, heersen corruptie en nepotisme nog veel meer dan in de andere deelstaten. Het onderwijs is er beneden peil, de gezondheidszorg inadequaat, de infrastructuur gebrekkig - met de aller slechtste wegen van de hele FSM – , belasting kan er slechts met veel moeite worden geïnd en het administratieve apparaat functioneert er nauwelijks. Als je op welk vlak dan ook iets voor elkaar wilt krijgen, moet je niet in Chuuk zijn, zo zegt men waarschuwend in Pohnpei.

      Volgens de Chuukese bevolking komen de problemen voor een groot deel door het ongelijkwaardige deel van de federale gelden dat de deelstaat zou krijgen toebedeeld. Er is daarom een sterke wil tot afscheiding, weg onder het juk van de FSM en de Amerikaanse bemoeienis. The Chuuk State Seperation Initiative beoogt een onafhankelijkheid die overigens niet wordt gedeeld door de westelijke Faichuk  eilanden in de deelstaat. Zij zullen zich in geval van Chuukese afscheiding van de FSM, zelf afscheiden van de rest van Chuuk.

      China zal maar wat graag in het Chuukese gat springen, zo redeneert men, en de nieuwe onafhankelijke staat, dichtbij de belangrijke Amerikaanse basis op Guam, dankbaar in de armen sluiten. Mede door de inkomsten uit het toerisme (waarover later meer) zouden daarna alle Chuukese problemen verdwijnen als sneeuw voor de zon.

SOOPW

Maar het is zeker niet hoofdzakelijk de slechte verdeling van de federale gelden die aan de grondslag ligt van Chuuk’s problemen.
      Op de vele kleine eilanden van Chuuk is historisch de soopw de hoogst denkbare politieke eenheid. Een soopw is eigenlijk een klein dorp waar alleen afstammelingen van één enkele vrouw - via de matriarchale-kant - plus aangetrouwde personen van andere afstamming, samenleven. Deze dorpjes bestaan meestal uit niet meer dan 90 personen, allemaal familie dus, waarbij de oudste vrouw van de dominante afstammingslijn of haar man het dorpshoofd is. Alleen al op de eilanden rondom de Chuuk-lagune zijn er bijna honderd van dit soort soopw-dorpen.

      Het probleem is dat de dorpshoofden tot voor kort geen verantwoording hoefden af te leggen, niet ondergeschikt waren aan een hogere autoriteit, want er wàs geen hogere autoriteit. Er waren geen burgemeesters, geen parlementsleden, geen koningen of presidenten. Het dorpshoofd was dit allemaal in één. De soopw-dorpen waren als onafhankelijke mini-staatjes met inwoners die aan niemand anders verantwoording hoefden af te leggen en grond in eigen bezit.

Leasegelden

Probeer dan maar eens iets eiland-breed, laat staan deelstaat-breed, voor elkaar te krijgen. Een weg of waterleiding, een riool of een gemeenschapshuis, maar ook een wet bijvoorbeeld, voor alles wat de grenzen van een soopw overschrijdt moet moeizaam worden onderhandeld en vaak veel betaald worden. Het vliegveld van Chuuk, bijvoorbeeld, kost handenvol geld aan jaarlijks aan vele betrokken soopw betaalde leasegelden.
      Je zou denken dat met het ontbreken van een hogere autoriteit de macht van de dorpshoofden in de eigen soopw enorm zou zijn, maar het tegendeel is waar. Dorpshoofden hebben zeer beperkte macht. Ze kunnen visvangst-expedities of feesten plannen, maar ze kunnen geen recht spreken, geen bindende oordelen vellen, niemand straffen.

      Ze kunnen alleen onderhandelen. In Chuuk heerst de onderhandelingscultuur.

Gemeentes

Op de eilanden van Chuuk-lagoon is inmiddels een aantal gemeentes gecreëerd maar de autoriteit van hun burgemeesters laat veel te wensen over.

 

Rolf Weijburg's Atlas van de 25 kleinste landen in de wereld

Klik HIER voor alle afleveringen