De Waterkraan van Europa

Ik dacht: ‘’Laat ik eens naar de Haringvlietdam gaan’’. De Deltaverbinding tussen de Zuid-Hollandse eilanden Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten. Ik was daar ook als verslaggever van de Volkskrant op 15 november 1971. Toen werd de dam geopend door koningin Juliana.

Sluizen    

Het was in die tijd een zeer prestigieus object. In die dam liggen namelijk 17 spuisluizen, die -zo werd het grootscheeps aangekondigd- konden fungeren als ‘’De Waterkraan van Europa’’. De sluizen konden namelijk overtollig rivierwater uit het Haringvliet afvoeren, maar ook zout zeewater innemen. Zo kon de vissenstand behouden blijven, zou het water zout blijven en zou het getij deels in stand blijven.

Haringvliet

Er kwam tientallen jaren lang niets van terecht. Er werd nooit zeewater ingelaten, zodat het water in het Haringvliet helemaal zoet werd. Eb en vloed verdwenen grotendeels. Het was de landbouwlobby, die het allemaal steeds tegen kon houden met dank aan het CDA.   
Tot januari van dit jaar.
      Er werd een nieuw pompstation gebouwd, er kwamen nieuwe inlaatpunten voor landbouw en drinkwater en er werden sloten en nieuwe kanalen aangelegd. De dam kon toen  bij vloed op een kier worden gezet. En dat is vooral goed voor trekvissen als paling, zalm en zeeforel. Maar volgens mensen, die ik daar in de buurt sprak komen er ook bijvoorbeeld makreel, gul (kleine kabeljauw) en haring mee naar binnen. En de driedoornige stekelbaars. Dat allemaal trekt weer vogels aan.
      Het Haringvliet wordt weer zout (of in ieder geval brak) tot de denkbeeldige lijn Middelharnis-Het Spui. Er worden allerlei maatregelen genomen om het zout niet verder te laten oprukken. Bij Tiengemeten blijft het dan volgens de voorspellingen zoet (overigens werd daar afgelopen zaterdag nog een zeepaling gevangen) en verderop  bij de Biesbosch waar ooit getijverschillen van drie meter bestonden, zou alles hetzelfde blijven.

(Die gele lijn is in dit verband niet belangrijk. Het is een soort trofee. Dertig jaar geleden heb ik die route afgelegd in een kano. Ik denk niet dat zoiets nu nog zou lukken)

Soms staat er één schuif een halve meter open (foto boven, de schuif helemaal links), soms gaat het om zeven schuiven en anderhalve meter. Dat is afhankelijk van de rivierafvoer.

Terras

Als je het goed wil zien, kun je gaan zitten op het plezierige terras aan het water van café Loef te Stellendam.
       Ze hebben daar huisgemaakte garnalenkroketten en ook de zalm is huisgerookt.

Als je de dam van de zeezijde wilt bekijken moet je naar de buitenhaven van Stellendam gaan.
Daar is een pier de zee in.

Visafslag

Bij de visafslag kun je een broodje garnalen nemen, want -zeggen- ze daar: ‘’Nederlandse garnalen zijn de beste van de wereld en Stellendamse garnalen zijn de beste in Nederland dus….” 

Voordelta

Ze noemen dit gebied de Voordelta. Een natuurgebied met strand en zee, met zandplaten en diepe geulen.
      Bij laag water vallen die zandplaten droog.
Als je geluk hebt kun je daar dan zeehondjes zien.
En enorme hoeveelheden vogels.

Tij Stellendam


Die vogels kun je iets verder naar het oosten nog veel beter spotten in het vogelobservatorium TIJ in het reservaat Scheelhoek te Stellendam.

Je neemt een mooi pad en na ongeveer een kwartier lopen kom je bij dit curieuze vogeluitkijkpunt dat gebouwd is in de vorm van het ei van een Grote Stern.  

Een architectonisch zeer verantwoord ontwerp, waarbij hout en riet gebruikt is van het natuurgebied zelf, dat duurzaam beheerd wordt. In TIJ kun je aan alle kanten vogels waarnemen.

Dat wordt ook druk gedaan door vogelaars, die je af en toe vriendelijk moet vragen of je ook even mag kijken. Ze zien dan vele soorten watervogels (vooral eenden en allerlei soorten ganzen) maar bijvoorbeeld ook visdiefjes, lepelaars en zilverreigers.