Alles voor een glimlach
(Door Els Smit, journalist te Rotterdam)
Ik ben een radiomens, vanaf 1953 toen ik drie jaar was, als luisteraar en vanaf mijn 19de als radiomaker in opleiding bij Studio Santbergen in Hilversum. Het voert nu allemaal een beetje ver om mijn spitsroedenlopen en zeker als vrouw (ha, Me Too) later in Radioland te beschrijven en dat dient ook geen enkel nuttig doel, maar herinneringen ophalen kan mogelijk hier en daar een glimlach op een gezicht toveren. En daar doen we het toch uiteindelijk voor: alles voor een glimlach.
Vlak na de oorlog (WO II) was Radio een belangrijke factor in Herrijzend Nederland. Voor nieuws, voor de waterstanden (om te beginnen bij Lobith), de ochtendgymnastiek (onder leiding van Ab Goubitz met aan de piano Arie Snoek). Maar ook voor ontspanning.
Zo was daar, mogelijk naar BBC-model: De Hoorspelkern.
In de avonduren, kindjes naar bed, tandjes gepoetst, was er het bloedstollende hoorspel ‘Paul Vlaanderen’ (naar de boeken van Francis Durbridge). Aan onheilspellend krakende tuinhekken, licht verraderlijk grind, met hier en daar vreemd ge-oehoe van een uil geen gebrek. En natuurlijk Ina Vlaanderen: ‘O Paul!’
Maar de kinderen werden niet vergeten. Bij de Vara was in het kostelijke woensdagmiddagprogramma ‘De Krakepit’ het hoorspel een afsluiting waar je op zat te wachten. ‘Het Leugenkistje’ van Henk Lokman bijvoorbeeld. Dat kistje kon praten. Maar zoals dat met kistjes vaker gaat: het kon de r niet zeggen. Dus werd het in geval van leugenachtige belagers: ‘Jokkeblok, jokkeblok, jokkeblok zijn jij''.
De KRO had in die jaren vijftig op zondagmiddag in het ‘Radioprentenboek’, gepresenteerd door Roosmarie Lippes en Wim Quint, de serie ‘Knikkertje Lik’. Het was een spellbinding reeks over het jongetje Judocus dat samen met zijn kat ‘Michiel de Kater’ grote avonturen beleefde. De basis was het boek ‘Knikkertje Lik’ van Daan Zonderland, pseudoniem van dr Daniël van der Vat.
Ik denk dat het één van de beste Nederlandse kinderboeken ooit is. Het was bekwaam bewerkt voor radio. Net zo goed als de boeken van Francis Durbridge dat waren en de boeken van veel andere auteurs.
Maar alle afleveringen van alle hoorspelen eindigden onveranderlijk met een cliffhanger. Dus: ‘En hoe het verder gaat, dat horen we de volgende keer' Ik vond dat niet leuk. ‘Ze doen het expres,’ zei mijn moeder, ‘ze willen dat je volgende week weer luistert.’
Gelukkig was daar altijd al gauw de omroeper van dienst met:
‘De Rolverdeling was als volgt’:
En dan noemde hij de namen van de acteurs. Op de één of andere manier troostte dat. Die mensen kwamen ook uit een sprookjeswereld, een soort Middle Earth onder Radioland, kon niet anders.
Want die namen!:
Péronne Hosang
Fé Sciaroni
Dogi Rugani
Trudy Libosan
En, eh, nou vooruit: Mien van Kerckhoven-Kling
En de mannen:
Hans Karsenbarg
Donald de Marcas
En:
Huib Orizand
Tonny Foletta
Wam Heskes
Jan Borkus
Er was ook nog: Nel Snel. Die naam detoneerde een beetje in de afkondigingen. Kwam trouwens vaak aan het eind. Bijrol natuurlijk.
De regie was dan weer regelmatig in handen van Kommer Kleijn.
In september 1985 is de hoorspelkern opgeheven.
Meer van Els: