Gezwegen, gelogen & gezogen
Joran van der Sloot heeft in ieder geval wel gezorgd voor DE taalhit van dit jaar.
GEZWOGEN
Hij gebruikte dat woord in de reportage van Peter R. de Vries diverse malen.
Het werd ook als zodanig ondertiteld.
In alle kranten en tijdschriften, die ik onder ogen gehad heb, wordt aandacht aan dit woord besteed. Veel ingezonden brieven ook.
Er is een site (project van Rob van Kooten & Hallo lieve mensen) geopend met deze cartoon; er zijn t-shirts te koop met het opschrift: ’Ik heb gezwogen’.
Op Google staan 729 hits.
Maar wat heeft deze Van der Sloot nu eigenlijk bedoeld?
Ewoud Sanders haalde in zijn Woordhoek in NRC-Handelsblad het volgende aan: ‘Volgens de hoofdofficier van Justitie op Aruba is Joran zeer intelligent, maar toch niet intelligent genoeg om het werkwoord zwijgen correct te vervoegen‘.
Elsevier houdt het erop, dat hij Algemeen Plat Nederlands spreekt met straattaal en Papiaments.
De meeste reacties spreken van een contaminatie: gezwegen en gelogen.
Misschien ook een samentrekking van gezwegen en gezogen (uit de duim?)
Het kan een dialect zijn. In de buurt van Arnhem, waar Joran vandaan komt, zouden nogal wat mensen het woord 'gezwogen’ gebruiken. En Nel Jagt uit Zuid-Beveland in Zeeland schrijft:
'In het dialect van mijn dorp werd niet gesproken van zwijgen-zweeg-gezwegen, maar van zwiegen-zwoog-gezwogen'.
Rudolf Deyl schrijft in een reactie op Ewoud Sanders in NRC-Handelsblad: Hij sprak Arubaans Nederlands met een eilandgenoot. Dat het Nederlands van Aruba in niet geringe mate gecreoliseerd is mag toch als algemeen bekend worden verondersteld. Vallen over een woord als gezwogen (in een geheel Arubaanse context uitgesproken) is een beetje vitterig’; er conclusies aan verbinden betreffende de intelligentie van de spreker nogal dom’.
Ruud Ronteltap noteert het volgende: Wijlen mijn vader (van 1910) vertelde vaak een sullig mopje met als pointe: ‘Hij zwoog’.
In de loop der jaren heb ik ‘zwoog’en ‘gezwogen’ diverse malen gehoord als komisch bedoelde varianten.