Een symbolisch Fins cadeautje
(Opruiming 26)
Ik vond onderstaande kaarten uit Finland. Gekregen aan het begin van de zomer in 2005.
Het was in het mooie café Strindberg aan de Esplanade in Helsinki. Het cadeautje kwam van Meri-Tuuli, een mevrouw van een jaar of vijftig met wie wij in een diep en droevig gesprek raakten. Wij dronken wijn.
Zij had net negen maanden chemotherapie achter de rug en zou de volgende dag horen of het was aangeslagen.
Zelf dacht zij dat die kans niet groot was.
‘Zullen we er nog één nemen?’, zei zij.
'Het kan namelijk mijn laatste zijn!’
Wil je gezelschap?
Kom naast me zitten!
Aan Joop Wassenaar, een kennis van mij die al heel lang in Finland woont, vroeg ik wat die teksten betekenen.
Zijn antwoord:
Kaipaatko seuraa is een vraag en betekent: ‘Wil je gezelschap?’
Kaipaan seuraa met het uitroepteken is dus meer van: ‘Ik wil dat iemand hier naast me zit’
Merituuli betekent zeewind
Loisto betekent schittering en is waarschijnlijk een uitgeverij die gespecialiseerd is in nautische kaarten
Er zat dus symboliek in die gift.
Wij schonken haar aandacht en zij wees ons op aandacht die boeken nodig hebben
In 2007 schreef ik al eens een stukje over Meri-Tuuli:
Kanker in Strindberg
Strindberg is één van de mooiste café’s in Helsinki. Een grote bar op de begane vloer waar verzorgd geklede mensen veel zwijgen. Als ze praten doen ze dat luid. Vaak in de nieuwste Nokia-telefoontjes. Fins product nietwaar. Op de eerste etage is een bibliotheek annex bar, waar je een boek kunt uitkiezen en lezen als je je drankje nuttigt. De glazen zijn natuurlijk van het prachtige Finse glasmerk Iitala. Met de mond geblazen wijn- en borrelglazen.
Het café ligt aan de Esplanade, een smal langgerekt parkje, dat aan beide zijden geflankeerd wordt door dure stijlvolle winkelstraten. Aan de noordzijde is dat de Pohjoisesplanadi. Op nummer 33 is Strindberg. De winkels in deze straat schreeuwen het Fins design uit. Meubilair, glas, hout, keukeninterieurs, badkamers, sauna’s, elektronica, sculpturen, grafstenen en doodskisten, keramiek, etsen, gravures, gala- en vrijetijdskleding, schoenen, speelgoed en babykleertjes. Alles zeer verantwoord.
Introverte Finnen. Ja. Maar wel met smaak.
Een vrouw van middelbare leeftijd komt aan ons tafeltjes zitten. Waar we vandaan komen; hoe we het hier vinden; of we het niet koud hebben; of euthanasie inderdaad zo makkelijk is in Nederland. Ze komt uit Joensuu in het oosten van het land: Karelië .
Dat treft.
Daar zijn we namelijk ook wel eens geweest. Als ik vraag of zij vindt dat Russisch Karelië weer terug naar Finland moet, kijkt zij mij verbaasd en verrast aan. Dat wij dit weten. Karelië is namelijk in 1939 tijdens de bloedige zogeheten winteroorlog bezet door de Russen en na afloop van de tweede wereldoorlog is een deel Russisch gebleven. Belangrijkste stad in dit bezette deel is Viborg, dat op zijn Fins Viipuri heet.
Zij vindt -zoals trouwens veel Finnen-, dat het gebied eigenlijk terug moet, maar ze maakt zich er niet druk om. Het zou namelijk veel gedoe geven.Vrijwel alle Kareliers, die er woonden zijn naar Finland gevlucht en hebben daar een –vaak- rijk bestaan opgebouwd . In Russisch Karelië wonen veelal voormalige bewoners uit de Siberische concentratiekampen, die geld kregen als ze zich in die uithoek wilden vestigen.
Het is er arm, armoedig, armzalig en erg crimineel. Geld is er nauwelijks in omloop. Ruilhandel is het. Als ik voor jou een vis vang, kom jij mijn dak repareren. Zoiets.
' Wat moet je met zo’n gebied en met die mensen‘, zegt Meri-Tuuli zoals ze blijkt te heten.
Meri-Tuuli drinkt wijn. Veel wijn . Als we afscheid willen nemen zegt ze: ‘zullen we er nog één nemen‘.
En dan komt het:
‘HET KAN NAMELIJK MIJN LAATSTE ZIJN‘!
We worden stil. Buiten regent het en ook de wind is aangewakkerd. Binnen is ‘t warm, en sfeervol.
‘Ja’, gaat ze even daarna door, ’want jullie hebben me nog helemaal niet gevraagd waarom ik in Helsinki ben en niet in Joensuu’.
Dat is waar.
‘Waarom ben je in Helsinki en niet in Joensuu, Meri-Tuuli?’
‘Well’, zegt ze,'You Know''
‘Ik heb darmkanker en heb net negen maanden chemotherapie gehad. Morgen moet ik hier naar het Academisch Ziekenhuis en dan hoor ik of de therapie is aangeslagen. Die kans is overigens niet zo groot’.
We kijken haar aan, stellen een meelevende vraag en zeggen:
‘Laten we er dan nog maar eentje nemen’.
Ze heft haar glas en zegt enigszins lodderig:
‘Op de euthanasie in Nederland’.
Opruiming
Opruiming 1: Verslaggever te Wenen
Opruiming 2: Verslaggever te Standdaarbuiten
Opruiming 3: Verslaggever te velde
Opruiming 4: Stamping ground Rotterdam 1970
Opruiming 5: De eerste Panorama
Opruiming 6: Een mysterieuze kaart
Opruiming 7: De waanzinnige Williams Shift
Opruiming 8: Bophuthatswana; een racistische lappendeken
Opruiming 9: Rote Hilfe West-Berlin
Opruiming 10: Restaurant onder hoed in Lesotho
Opruiming 11: Fish shooters in Guyana
Opruiming 12: Meneer Koekkoek tekent een koekoek
Opruiming 13: De Gooise Matras
Opruiming 14; Een Citroën CX Limousine Turbo
Opruiming 15: De ontmanteling van een kruiwagen
Opruiming 16: Een leuk rapport zeg!
Opruiming 17: Dienstgeheim
Opruiming 18 a t/m f: Radioles
Opruiming 19: De laatste DDR-verkiezingen
Opruiming 20: Een kattebelletje van Dick Passchier
Opruiming 21: Muziek terwijl u slaapt
Opruiming 22: Een zakwoordenboekje
Opruiming 23: Een licht erotiserend interview
Opruiming 24: Mohammed Ali, een groot dichter
Opruiming 25: Een curieus lijstje