Poëzie (326)

 

Een essaytje in dichtvorm

 


Ik was in het COBRA-Museum in Amstelveen. Daar hing natuurlijk ondermeer werk van Constant.
      Hij was in 1948 één van de oprichters van de COBRA-Beweging, een groep experimentele kunstenaars uit COpenhagen, BRussel en Amsterdam. De dichter Gerrit Kouwenaar -één van de Vijftigers- hoorde daar ook bij.
      En ineens herinnerde ik mij ooit een gedicht van hem te hebben gelezen dat was opgedragen aan Constant.
Ik heb gezocht en gevonden.


Van Gerrit Kouwenaar

Elba

Voor Constant

Ik draag een waarschuwing bloedjas
en ik sta op elba.
Ik heet napoleon, ik heet o.a. napoleon
en ik sta op elba.
Ik draag honderd namen
en ik sta op elba.
Ik ben de achterkant van een heer.
O lieve generalen, zie mijn snavel
op elba.
Wandel met mij de parken verbanning en twijfel.
Er zijn nachten dat ik opzit als een snavelhondje.
Mijn rots is bruin, ge kunt het zien.
Mijn oog is het raderwerk van uw uitvindingen:
atoombom! Dank u, heren!


Maar nu de angst in parijs huist
op de keien die mijn parades nog proeven,
op de terrassen van kolonel sartre,
belijd ik de eiffeltoren de zee uit,
stalen angstfiliaaltje
op elba.


Ge denkt dat ik dood ben?
Ik sta er met sabel, met snavel, met bloedjas.
Mijn lichaam is groot en vet
en vet van de beenderen hitler en bismarck en nietzsche en truman.
Chaplin is mijn lakei, maar ik weet het:
hij steelt epauletten voor kermis
en tabak voor de slaven van soho,
hij steelt mijn historie voor marx-
protesteert, generalen!


Ik sta als een stinkput op elba
O generalen, proef de lyriek van mijn rotting.
Herhaal mij en groei mij.
Ik wacht u met spengler en galgen uit het museum.
Verlos mij, roep ik, maar hoop niet.
De slaven geloven geen kralen meer, generalen.
Ik heet o.a. napoleon van elba
en sint helena komt later.


Kouwenaar schreef dit gedicht in het voorjaar van 1949 op een waskrijttekening van Constant. Er was namelijk nog veel wit op die tekening. Hij deed er ongeveer een kwartier over.
      In een interview in Trouw met Peter Henk Steenhuis noemt Kouwenaar dit gedicht ‘een essaytje in dichtvorm’.

‘Er spreekt een oprechte overtuiging uit en het is aardig verbeeld, maar het houdt op met wat er staat’’.

Verder noemt Kouwenaar Elba een geëngageerd gedicht met een duidelijk geprogrammeerde boodschap. En de opsomming van ’ de toenmalige Napoleons’ was spontaan ‘maar’, zegt Kouwenaar in het interview ’erg overdacht was die opsomming niet’.

      Elba verscheen -enigszins aangepast- in de eerste experimentele bundel ’Achter een woord’ in 1953. Constant & Kouwenaar kenden elkaar uit hun Academie-tijd, woonden in de oorlog beiden in Bergen en publiceerden samen ondermeer ’Goedemorgen Haan’ een verzameling tekst-tekeningen.

 

ZoekPoëzie 1: Slauerhoff (1)
Maneschijn te Tsingtao

ZoekPoëzie 2; Natasha Lako

De vier heldinnen van Mirdita

ZoekPoëzie 3: Ursula Krechel

Boetedagen

ZoekPoëzie 4; Hugo Claus

Voor Gerrit Kouwenaar

ZoekPoëzie 5; Jan Engelman

En Rade

ZoekPoëzie 6; Johnny the Selfkicker
Dendermonde 63

ZoekPoëzie 7; Carlos Drummond de Andrade
De liefde, natuurlijk

ZoekPoëzie 8: James S. LaVilla-Havelin
Silver nights in Rochester

ZoekPoëzie 9; Simon de Geus
Jeugdherinnering

ZoekPoëzie 10: C.S. Adama van Scheltema
De Dijk

ZoekPoëzie 11: Wyslawa Szymborska
Een bewogen herbegrafenis

ZoekPoëzie 12; Drs.P
Heen & Weer

ZoekPoëzie 13: Tan-te Pol-lie
Voor de klei-ne-ren

Zoekpoëzie 14: Paul Rodenko
Bommen

Zoekpoëzie 15: Paul van Vliet
Meisjes van dertien

Zoekpoëzie 16: Joan Hambidge & Elisabeth Eybers
Bloedbanden

ZoekPoëzie 17: Marc Chagall & Blaise Cendrars
De dichter (Half vier)

ZoekPoëzie 18: Homero Aridjis
Droom in Tenochtitlán

ZoekPoëzie 19; Jan Hanlo
's Morgens

ZoekPoëzie 20; Slauerhoff (2) versus Schotman
Benard advies

ZoekPoëzie 21; Pablo Neruda
Een witte bungalow op Capri

ZoekPoëzie 22: David Shapiro
Empathy for Dave Winfield

ZoekPoëzie 23: Maurice Gilliams
Winter te Schilde

ZoekPoëzie 24: Saul van Messel
Restaurant

ZoekPoëzie 25: Jacques van Tol
De olieman heeft een Fordje opgedaan

ZoekPoëzie 26: Lucebert
Hoop op Iwosyg

ZoekPoëzie 27: Sujata Bhatt
The stinking Rose

ZoekPoëzie 28: Bert Schierbeek
Remembrandt

ZoekPoëzie 29: Peter Paul Zahl
In naam van het volk

ZoekPoëzie 30; Marnix Gijsen & René de Clercq
Mijn moeder was een heilige vrouw

ZoekPoëzie 31; Simon Vestdijk & Willem Elsschot
Slachtoffer Marinus van der Lubbe

ZoekPoëzie 32; Bertus Aafjes & Han G. Hoekstra
Achter de Ruit (Van Han G. Hoekstra)

ZoekPoëzie 33: K.Schippers & J.H.
The value of comma's

ZoekPoëzie 34: Denise Levertov
Misschien Geen Gedicht Maar Alles Wat Ik Zeggen Kan
En Ik Kan Niet Zwijgen

ZoekPoëzie 35: Ben Cami
Vier uitééngereten kinderen

ZoekPoëzie 36: Jan Kal & de kale berg
Mont Ventoux

ZoekPoëzie 37; Jac. van Hattum
Modern schilderij van een Fries dorp

ZoekPoëzie 38: Martinus Nijhoff & Simon Vestdijk
De ingenieur

ZoekPoëzie 39: Slauerhoff (3)
Paschen

ZoekPoëzie 40: Hans Andreus
Huizen op zwemvogelvoeten

ZoekPoëzie 41: Hans van de Waarsenburg
Berlin -1900- zoveel

ZoekPoëzie 42: Menno Wigman & J.J. Slauerhoff (4)
Kaspar Hauser

ZoekPoëzie 43; C.Buddingh'
De Specht 

ZoekPoëzie 44; Constant & Gerrit Kouwenaar
Een essaytje in dichtvorm 

 

 

Biddend & aanbeden


Van Jacob Groot


In de stal


Zij verloor mij het liefst in de stal,
en ik zag, uit haar lendenen
in de kribbe gestroomd,
door een hemelsblauw raam haar gezicht
in ‘t heelal, geheel
zonder wonden,
net zo mooi
als de zon eens zijn zal.


Nu klinkt een onzichtbare schreeuw
door m’n gespleten borst!


Nu eindigt,
wat toen we samen waren
niet eens beginnen kon…


Moeder, de rimpels en de pijn
zijn domme gieren-
ze pikken en ze keren om.


Als ik door slopers ooit geveld word
in de steden, zul jij er nog zijn,
van zoveel liefde spijkerkrom,
maar biddend, en aanbeden.

 

(Uit de diepten; uitgeverij De Harmonie)

  

Moeder & zoon

 

Moeder & zoon 8: Arie Gelderblom
Brief aan mijn moeder

Moeder & zoon 7: Jacques Hamelink
Responsoria

Moeder & zoon 6: Peter Hoefnagels
Le souffle au coeur


Moeder & zoon 5: Ibrahim Selman

Moeder

Moeder & zoon 4: A.Marja
De moeder

Moeder & zoon 3: Martinus Nijhoff
De Wolken

Moeder & zoon 2: Gerard Reve
Droom

Moeder & zoon 1: Gerrit Achterberg
Moeder

 

 

 

 

 

Hollands bovenmate


Een kort gedicht is géén spreekwoord, géén tegeltjeswijsheid, géén gezegde, géén frase, géén spreuk, géén SMS‘je, géén tweet.

      Een kort gedicht consumeer je als opmaat tot pure poëzie.

Een kort gedicht verhoudt zich tot een spreuk als

      Vincent van Gogh tot Jeroen Krabbé

 

Van Ida Gerhardt

 ‘t Wordt voorjaar langs de IJssel bij Veecaten.
Wolken en licht, in wisselende staten,
scheppen een Voerman: een opalen zwerk
dat hemels is en Hollands bovenmate.

 

Korte gedichten

 

1. Hans Sleutelaar: Gedicht
(Van Coquilles St. Jacques tot Fricandellen)

2. Joost van den Vondel: Grafschrift op zichzelf
(Van Lionel Messi tot Jan van Halst)

3. Multatuli: Grafschrift op Thorbecke
(Van Katja Schuurman tot Catherine Keyl)

4. A.C.W. Staring; Meester & leerling

(Van New York tot Albuquerque)

5. Anoniem: Olla Vogala
(Van J.J.Slauerhoff tot Rhijnvis Feith)

6. Simon Vestdijk: Het Toilet

(Van El Dorado Rum tot Heineken Pils)

7. De Schoolmeester: Poot is dood

(Van Adriaan van Dis tot Ivo Niehe)

8. Carla Sparreboom: Buitenwijk

(Van Rik de Saedeleer tot Mart Smeets) 

 

 

 

Een overreden vader


Dahlia Ravikovitch was één van de belangrijkste dichters van Israël.
      Zij werd in 1936 geboren in Ramat Gan en overleed in 2005 in Tel Aviv.
Haar vader was een Russische ingenieur die werd overreden door een dronken automobilist.
      Dahlia was toen zes jaar oud.

 

Van Dahlia Ravikovitch

*

‘s Nachts op de weg staat de man

die lang geleden mijn vader was.

En ik moet naar hem toe gaan op de plaats waar hij staat

omdat ik ooit zijn oudste dochter was.


Nacht na nacht staat hij alleen op zijn plaats

en moet ik naar beneden naar daar waar hij staat.

En ik wil de man vragen hoe lang ik nog zal moeten

en weet al van tevoren dat ik altijd zal moeten.


Op de plaats waar hij staat hangt de geur van gevaar

net als de dag dat hij op de weg liep en werd overreden.

En zo herkende ik hem en ik heb gemerkt:

deze zelfde man was eens mijn vader.


En hij spreekt mij geen woord van liefde

hoewel hij lang geleden mijn vader was

en hoewel ik zijn oudste dochter was

kan hij mij geen woord van liefde spreken.


Het gedicht komt uit de bundel: Ik heb tien benen ( De Geus; ISBN 9052260109)

Vertaling: Tamir Herzberg

 

 

Vader & dochter

 

Vader en dochter 4: Michel van der Plas
Sandra

Vader en dochter 3: Annie M.G. Schmidt

Op een mooie Pinksterdag


Vader en dochter 2: F. Harmsen van Beek

Moeder of vader


Vader en dochter 1: Eva Gerlach

Een heer in een ver land

 

 

 

Alleen op straat


Een kort gedicht is géén spreekwoord, géén tegeltjeswijsheid, géén gezegde, géén frase, géén spreuk, géén SMS‘je, géén tweet.

      Een kort gedicht consumeer je als opmaat tot pure poëzie.

Een kort gedicht verhoudt zich tot een spreuk als:

 


Rik de Saedeleer tot Mart Smeets 

 

Van Carla Sparreboom


buitenwijk


alleen op straat

en toch durf je geen gras

te plukken voor de kat


geen ogenblik onbespied.

 

Korte gedichten

1. Hans Sleutelaar: Gedicht
(Van Coquilles St. Jacques tot Fricandellen)

2. Joost van den Vondel: Grafschrift op zichzelf
(Van Lionel Messi tot Jan van Halst)

3. Multatuli: Grafschrift op Thorbecke
(Van Katja Schuurman tot Catherine Keyl)

4. A.C.W. Staring; Meester & leerling

(Van New York tot Albuquerque)

5. Anoniem: Olla Vogala
(Van J.J.Slauerhoff tot Rhijnvis Feith)

6. Simon Vestdijk: Het Toilet
(Van El Dorado Rum tot Heineken Pils)

7. De Schoolmeester: Poot is dood
(Van Adriaan van Dis tot Ivo Niehe)

 

 

 

Subcategorieën

 

Twee maal de helft en een geel strikje