Reportages

 

Een dorp ontwaakt

 

 

Einde weg

Vásárosbéc is een klein dorpje in het zuidwesten van Hongarije. Zo’n 200 inwoners, waaronder veel zigeuners.
      En een klein contingent Nederlanders. De weg gaat hier niet verder.

 

 

Bushalte

 

 

‘s Ochtends vroeg verzamelen mensen zich bij de bushalte om naar het werk te gaan in het dichtstbij gelegen stadje Szigetvár.
      Of nog 35 kilometer verder naar Pécs.
Andere mensen komen bij elkaar omdat ze van de overheid gedwongen worden om te werken voor hun uitkering van 160 Euro per maand.
     
Tachtig procent van de mensen heeft geen werk


De beesten

 

 

Je hoort om zeven uur in de ochtend genoeg geluiden.
      Veel mensen hebben kippen, parelhoentjes of andere gevleugelde dieren. Voor de eieren en het vlees.
Er worden varkens gehouden en er zijn honden.

Veel honden.

 

 

Tegenstellingen

 

 

De tegenstellingen zijn groot. Sommige huizen zijn in zekere staat van ontbinding.
     
Met rommelige erven
Andere huizen staan er beter bij.


 

 

Café

 

 

 Het café is al open.
      Er wordt gebiljart en gedronken.


Praatje

 

             

 

Als je even een praatje met iemand maakt word je gevraagd om op je nuchtere maag een Palenka te drinken (+ 40% alcohol).

 

Palenka

           

 

1955

 

 

‘Hier bleef het altijd 1925’, schrijft Geert Mak in zijn monumentale werk In Europa.
     
Zelf ben ik er nu de laatste tien jaar vier keer geweest
Misschien is het er inmiddels 1955, maar ook na de aansluiting bij de Europese Unie in mei 2004 is hier niet zo gek veel veranderd.

 

 

Pandje te koop

 

 

En als u nog een pandje wilt kopen: Nederlands volstaat.

 

 

Meer Vásárosbéc:

Reizen 11: Manden, lappen & vage koopwaar

Beelden 4: Voormalig Oostblok

Reportages 19: Verwarrende tijden

 

 

 

Wellnesswoningen in ‘Colijnskerke’

 

Direct langs de Oosterschelde op Noord-Beveland Zeeland loopt een fietspad van Colijnsplaat naar Wissenkerke.
      Even buiten Colijnsplaat staat dit bord.

 

 

Wellnesswoningen!
     
What the fuck zijn wellnesswoningen?
Ik bedoel: Er is de laatste tien jaar al zoveel woordinflatie als het om wonen gaat.

Een klein bovenwoninkje is een maisonnette; een dijkhuis een boerderette.
     
Een woning in een Vinex-rijtje heet al snel een herenhuis; een oud huis in een oude stad een patriciërswoning.
Een vrijstaand huis wordt een luxe bungalow en een nog groter huis een riante villa.
      Boerderijen bestaan ook niet meer.
Boerenhoeve wordt vaker gehoord en als de boerderij nog iets voornamer aandoet is het een landgoed.


Inpandig zwembad

 

 

De 12 wellnesswoningen blijken te beschikken over inpandige zwembaden, een sauna en een inloopdouche met sunshower.
      Er komen nog zo’n zestig andere woningen en dat alles rond een echt ‘Zeeuws Dorpsplein’.
Je kunt de vakantiepanden kopen en wordt aangeraden om er niet meer dan zes weken per jaar zelf in te zitten en ze dan vooral weer te verhuren.
      Er zijn vervolgens mogelijkheden om de betaalde 19% BTW op de aankoopsom terug te vragen.


Oosterschelde

 

 

Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die het heerlijk vinden om aan de rand van de Oosterschelde een huis met een inpandig zwembad te hebben.
     
Alleen buiten in je tuintje zitten zal tegenvallen.
Je kijkt dan namelijk niet uit op de Oosterschelde, maar op de dijk die hier rampvriendelijke hoogtes bereikt.
     
Maar er zijn ook dakterrassen; dus wie weet... (Hoewel: Ik houd mijn twijfels)

 

Ganuenta

 

 

En Ganuenta? Ach dat was ooit een nederzetting even buiten Colijnsplaat.
     
Als je dus lekker in je zwembadwoning een gezond sapje drinkt, kun je bezoek krijgen van jeugdige archeologen, die hier hun studie-uren maken.
Je kunt dan altijd nog uitwijken naar de Voorstraat in het dorp waar je tussen veel Duitsers wat kunt kunt eten & drinken.


Colijnsplaat Voorstraat

 

 

Zeelandbrug

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een afgescheurd stuk Nederland

 

 

Betonnen balk

Dit is N60 op Zeeuws-Vlaanderen. Onvriendelijke borden laten weten dat de weg hier niet meer toegankelijk is.
      En als je de borden zou vermijden stuit je op de dikke betonnen balk.
Dit alles om te voorkomen dat je -hieronder- de Westerschelde inrijdt.

 

 

Vervallen veerboot

Als je er weer op mag gaat de N60 via Kloosterzande naar Hulst en Terneuzen. Tot 15 maart 2003 was het hier altijd uitermate druk.
      Maar toen werd in verband met de opening van de Westerscheldetunnel de veerverbinding Kruiningen-Perkpolder opgeheven.

Gevolg: Het gebied Perkpolder-Hontenisse dat zich als een Zeeuws-Vlaamse vuist de Westerschelde in stort, werd een desolaat gebied met stille  dorpen en buurtschappen, verlaten wegen met verroeste vangrails, leegstaande huizen, gebouwen en scholen en een vergrijzende bevolking.
      Hier wonen Nederlanders, die als ze buiten Zeeuws-Vlaanderen naar hun vaderland willen € 9.80 betalen voor een retourtje door de Westerscheldetunnel of € 11,-- via Antwerpen door de Liefkenshoektunnel.
      Het afgescheurd stuk Nederland wordt voornamelijk bezocht door Belgen, die over het algemeen niet verder komen dan Hulst of Sluis in het westen.
      Ze kunnen hier over de vesting lopen, lekker eten en drinken en ook nog hun seksspeeltjes kopen.

 

Kloosterzande oud-gemeentehuis

 

 

 

Grootste plaats is Kloosterzande met bijna 3.000 inwoners.  Het valt bestuurlijk onder Hulst.
      Tot de gemeentelijke herindeling van 1 januari 2003 was dit het gemeentehuis. Het is nu te huur.
De exploitanten willen het kwijt en het kan ze nauwelijks schelen hoe of wat.
      Op een briefje staan de volgende mogelijkheden: wonen, detailhandel, dienstverlening, kantoor, praktijkruimte, maatschappelijke voorzieningen, horeca, broodjeszaak, cafetaria, koffiebar, lunchroom, ijssalon, snackbar, tearoom, traiteur, bistro, restaurant , hotel.

 

Hof te Zande kerk Kloosterzande

 

 

Even buiten het dorp staat dit kerkje in een bos.
      Gesticht door de monniken van de abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen.

 

Achter Hof te Zande

 

 

 

Vogelwaarde

 

 

 

Hengstdijk

 

 

 

Walsoorden

 

 


Ossenisse

 

 

Snis staat voor Ossenisse, een gehucht van zo’n 300 inwoners.
      Het kreeg landelijke bekendheid nadat Hans Heijnen hier een mooi filmdrieluik gemaakt had onder de titel Het Geheim van Ossenisse.

 

 

Voormalige parkeerplaats Perkpolder.

 

 

Ambitieuze plannen

Er zijn ambitieuze plannen voor het voormalige Veerplein.
      Hier is op de tekentafel het plan Perkpolder ontstaan.
Het wordt een -zoals de initiatiefnemers dat noemen- ‘gebied met de uitstraling van een bastion met internationale allure’.
      Toe maar.

Er moet hier een terp komen met 250 woningen, een luxe hotel/restaurant, conferentiefaciliteiten en een welnesscentrum .
      Voorts een jachthaven met zo’n 500 ligplaatsen, een golfbaan ’van internationale klasse’ en nog eens 200 recreatiewoningen in het krekenlandschap, want er is ook nog nieuwe natuur gepland met bomen, hagen, sloten en kreken en weer een ander natuurgebied van 75 ha. met schorren en slikken; ’typisch voor het estuarium van de Westerschelde’.

 

 

Een oude stad van spekjes & korstjes

 

Turnhout, hoofdstad van de Vlaamse Kempen is volgend jaar cultuurstad van Vlaanderen.
      Daar is een reden voor, want de stad bestaat dan 800 jaar.
Ik had op de Grote Markt van Turnhout wel eens een salade met grijze garnalen gegeten.
      Maar het was me toen niet opgevallen dat de stad al zo oud was.

 

 

Metamorfose

Ik ben er maar weer eens gaan kijken.
      En als er dan één ding duidelijk wordt: men is nog zeer druk bezig om de binnenstad klaar te maken voor het feest. Vooral op de Grote Markt. Maar -zoals iedereen mij verzekert- het komt allemaal op tijd klaar en het plein zal dan een metamorfose hebben ondergaan.

 

 

Stadstuin

Samen met de bevolking zijn de plannen gemaakt.
      Er komt een aantal poorten van en naar de Markt, een voetgangersdomein, nieuwe terrassen, een fontein en een stadstuin.
Parkeren op de Markt zal vanaf volgend jaar niet meer mogelijk zijn.

 

 

Sint-Pieterskerk

Wordt het ook mooi?
     
Eerlijk gezegd heb ik mijn twijfels.
Midden op de Grote Markt staat de Sint-Pieterskerk. Zeer centraal zodat de Markt een soort kerkring is.
      Die kerk is een kerk waarvan je zegt: ‘Ach; het is een kerk’.
Niets bijzonders eigenlijk.

 

 

Herenhuizen

En ook de panden rond die kerk zijn weinig opmerkelijk.
      Een paar mooie herenhuizen uit de negentiende en twintigste eeuw.
En dan is er het nieuwe gemeentehuis uit 1960, dat ook geen al te grote indruk maakt.
      Van 800 jaar geschiedenis is hier allemaal niets terug te vinden.
De Turnhoutse Markt is vooral leuk, omdat er veel horeca is en er aangename terrassen zijn.
      Daar kun je niet alleen salades met grijze garnalen krijgen, maar bijvoorbeeld ook salades met spekjes en korstjes.

 

 

Hollands gezeur

Het is altijd een beetje lullig om als Hollander te zeuren over een stad in België.

(Ik kom uit Haarlem en daar is ook een Grote Markt. Die Markt heeft allure. Een markant stadhuis, de Vishal, De Vleeshal en bovenal De Sint Bavo, een prachtige monumentale kerk. Het mooiste plein van Nederland.)

 

Daarom moet u eens iets lezen van de Vlaamse schrijver Johan van Nijen (Turnhout 1942), die opgroeide in Het Toreke, een pand aan de Grote Markt dat afgebroken werd.
      ‘Alles’, schrijft Van Nijen, ‘alles werd afgebroken in Turnhout: Het oude Stadhuis, ’t Oud Gasthuis, het Toreke, Hotel Grand Minarque, de Jezuïetenkerk, ’t kerkje van Zevendonk, Café Scala etc.’

In zijn nog te verschijnen roman Veranderingen schrijft Johan van Nijen een hoofdstuk aan zijn zoon:

‘… Het Oude Stadhuis, voorgoed weg!

Helaas, luidt nu de officiële klok, werd het Oude Stadhuis afgebroken. Ja, u hebt spijt, grote spijt, onvoorstelbaar grote spijt, geachte heren, het is dan ook ontzettend dom dat u het Oude Stadhuis hebt afgebroken. Maar spijt alleen volstaat niet. Er moet ook een boetedoening gebeuren. En wat kunt u beter doen dan het oude Stadhuis weer op te bouwen. Hip, hip, hoera! We beginnen eraan. Subito Presto’.


Van Nijen heeft natuurlijk een soort haat-liefde verhouding met Turnhout.

Verderop in de stad bijvoorbeeld staat het geheel gerestaureerde Kasteel van de hertogen van Brabant (12e eeuw) nog fier overeind. 

Van Nijen:

‘Heel, heel lang geleden mijn jongen, toen de Kempen nog groen waren, vol bossen van de ene einder tot de andere horizon waarin het wild ronddartelde besloten de heren hertogen die graag  jaagden en een lekker stukje wild op hun bord prefereerden boven een bord linzensoep zoals de autochtonen toen, heel lang geleden dus besloten die heren hier een jachtoptrekje te bouwen, zodat ze zich de vermoeiende reizen heen en terug Brussel/Mechelen-Turnhout konden besparen. Geef toe, mijn jongen, het is een jachtoptrekje dat er gerust mag zijn, dat gezien mag worden, dat is het minste wat je er van kunt zeggen’.

 

Foto: Ricardo Liberato 

 

Kasteel

Maar dan komt de anti-climax:

‘Is de Sint-Pieterskerk de lelijkste kerk van België , dan is het kasteel zonder twijfel één van de mooiste kastelen van België. De trots van iedere Turnhoutenaar. Alleen, hij mag er niet in. Behalve als hij wat op zijn kerfstok heeft. Het kasteel is namelijk gerechtshof.

Na de heren hertogen kwam een ander ras, boven het volk verheven, het kasteel bezitten: de heren rechters. Hoe is het in godshemelsnaam mogelijk?! Het gerecht in een kasteel! De laatste plaats waar een gerecht thuishoort, is in een kasteel’.

 

En de auteur eindigt met:
      ’Amaai, mijn jongen, dat was een lang betoog. Kom, we gaan nog ergens iets drinken’.

 

 

 

Streekbieren van *t vat

En doe dat dan maar op één van die terrassen op de Grote Markt. Streekbieren zijn er genoeg.
     
Streekbieren van ’t vat en streekbieren op fles.

Volgend jaar bestaat Turnhout 800 jaar. ‘t Schijnt echt waar te zijn!

                                   Santé ..

 

 

 

 

Een wandeling met afwisseling

 

 

Vaargeul

De afstand van het centrum van Vlissingen naar het plaatsje Dishoek is niet meer dan drie kilometer.
      Een aangename zeer afwisselende wandeling.
Je kunt natuurlijk over het strand lopen, maar er gaat ook een pad door de duinen.
      Soms word je zomaar ingehaald door een schip, dat vlak langs je vaart door de vaargeul.

 

 

Tegemoet

Soms komt zo’n schip je tegemoet.
      Een containerschip, een chemicalieëntanker ,een kustvaarder.

 

 

Passage

En die schepen passeren elkaar dan weer.

 

 

Golfbreker

Die scheepsbewegingen hebben invloed op de golfbrekers.

 

 

Voorbij Vlissingen

Voorbij Vlissingen slaan de schepen linksaf de Westerschelde op richting Antwerpen.
      Maar dan moet er eerst een loods aan boord klimmen.