A couple of weeks ago CNN was widely criticized for broadcasting a Town Hall with Donald Trump in prime time, giving the former president over an hour of free campaigning with a national audience, but looking back the event did serve a purpose, albeit probably not CNN’s and definitely not Trump’s. Any lawyer will tell his or her clients to say nothing publicly about their case, for fear that something they say can be used against them in the courtroom, but Trump simply cannot keep his mouth shut. The Town Hall was held one day after he lost the defamation suit the writer E. Jean Caroll had filed against him and he was sentenced to pay her $5 million in damages, but when asked about the verdict by CNN’s Kaitlan Collins Trump repeated all the lies and insults that had produced the verdict, with as predictable result that yesterday E. Jean Caroll filed another defamation lawsuit that is expected to yield an even higher dollar amount in damages. This back and forth can conceivably go on until E. Jean Caroll has every dollar Trump now owns in her bank account, assuming that they both live long enough to get to that point.
Because of Statute of Limitations restrictions in rape and sexual assault cases E. Jean Caroll could only file a civil case against Trump, but the Former Guy came close to a public confession to the latter when Kaitlan Collins played the ‘grab ‘m by the pussy’ tape first shown on ‘Access Hollywood’ in the fall of 2016 and asked Trump if he still felt that way. Trump repeated his earlier deposition in the case that stars like him had had the right to grab women by their private parts for at least a million years, adding ‘unfortunately or fortunately,’ which had made it easy for the jury to conclude that that that was exactly what he had done to E. Jean Caroll, as she had testified. But the defamation case was not the only one where Trump’s big mouth got him into bigger trouble than he was already in. Asked about the documents Trump took from the White House to Mar-a-Lago he said that he had every right to take them and show all of them to anybody he wanted, because by taking them out of the White House he had effectively declassified the documents that before he took them could only be seen by people with a security clearance.
By telling Kaitlan Collins that he deliberately took the documents Trump torpedoed his lawyers’ attempt to build a defense on the argument that the documents had been packed in boxes by White House staffers without Trump’s knowledge. The declassification argument was debunked when the National Archives informed Special Counsel Jack Smith that Trump and his closest advisers had been informed in writing no less than sixteen times whether, why and how classified records should be declassified. Things got even worse when this week the news leaked out that one of Trump’s former lawyers, Evan Corcoran, who had been forced to resign from Trump’s team because of his role in misinforming the FBI about documents that had not been returned in spite of a subpoena, had shared fifty pages of real time notes about his interactions with Trump about the documents with the Special Counsel. And the team’s chaos became even more obvious when another lawyer who had resigned, Timothy Parlatore, accused Trump adviser Boris Epshteyn, also a lawyer, of stonewalling the legal team in their efforts to deal with the documents.
With so much proof of violations of the Presidential Records Act followed by obstruction of justice it is not hard to see why many commentators, among them former White House lawyer Ty Cobb and former AG Bill Barr, both of whom served under Trump, see the documents case as the one that will send the Former Guy to jail. Fulton County DA Fani Willis has asked the Chief Judge in her Georgia court not to schedule trials and in-person hearings during the first three weeks of August, indicating that her election fraud cases against Trump and some of his advisers will come to fruition then, but leaving enough time for Jack Smith to bring the federal documents case first. Meanwhile the Special Counsel has opened two new investigations, one into the fundraising by Trump after the 2020 election, when at least $250 million was collected, allegedly to finance the legal challenges of the election results. If it turns out that a significant part of that money has been spent differently Smith has a wire fraud case on his hands. He has also subpoenaed foreign project designs by the Trump Organization to see if they relate to documents Trump wanted to keep.
The big unknown is still if Smith has enough evidence to bring a seditious conspiracy case based on Trump’s role in the events of 1/6/21. Crucial questions here are how involved Trump was in the planning of the insurrection and what his intentions were when he sent the mob to the Capitol. CNN missed a big chance by not having Kaitlan Collins ask Trump ‘why did you encourage your followers to march on the Capitol and what did you expect them to do there?’ Chances are that Trump would have incriminated himself by admitting that he expected his goons to interfere with an official proceeding, the certification of the election results, a felony under US federal law. To top off the most recent events Manhattan DA Alvin Bragg today imposed a gag order on Trump in the Stormy Daniels hush money case. Trump is not allowed to publicly speak about any of the information the prosecutors will share with his lawyers. The lawyers who represent the Former Guy in this case are probably grateful for the order, and lawyers representing him in other cases may hope for a similar development, although that would probably come too late.
Ramses Shaffy had net zoals Mick Jagger het ondefinieerbare it. Hij gaf licht als hij op het toneel stond en hij keek alleen Jou aan. Toen Ramses (29 augustus 1933- 1 december 2009) in 1961 de rol van meneer Darcy speelde in de televisieserie ‘De vier dochters Bennett’ (naar Janes Austen’s roman ‘Pride and Prejudice’) was heel zwart-wit kijkend Nederland op slag verliefd op hem.
Maar Ramses wilde niet alleen acteren, hij wilde zingen. En schrijven. En componeren. Het leidde in 1966 tot het meteen legendarische theaterprogramma ‘Shaffy Chantant’, met zangeres Liesbeth List, topmannequin Loesje Hamel en pianist Polo de Haas.
En als stralend middelpunt Shaffy.. Zó veel talent in één persoon. Maar ja, Ramses was een man van Veel. Uiteindelijk maakte hij 13 theaterprogramma’s, 24 platen en cd’s, 27 singles, 12 films, 13 televisieseries, hij speelde 26 grote toneelrollen en schreef 6 boeken.
Al bij zijn leven kwam er veel waardering: een Edison, de Louis Davidsprijs, een Gouden Harp, de Blijvend Applausprijs, de Zilveren medaille van de stad Amsterdam, Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Radio 2 Zendtijdprijs.
Er was altijd ook veel drank. Hij pareerde kritiek en bezorgdheid daaromtrent natuurlijk met evenveel slimheid als bravoure:’Ha, mijn dronkenschappen zijn toch openbáár’.
Toen ik hem in 1983 interviewde zat hij midden in de opnamen van de televisieserie ‘Willem van Oranje’, waarin hij de graaf van Egmond speelde. Niet lang daarvoor had hij zich aangesloten bij een Nederlandse vestiging van de Baghwan, een stroming van de Indiase guru Bhagwan Shree Rajneesh (1931-1990). Die was een omstreden man, altijd, wereldwijd omgeven met een aura van louche financiële praktijken en tegelijkertijd een inspirator voor miljoenen mensen met een mix van teksten uit zowel het Nieuwe Testament als het Tibetaanse Dodenboek: ‘Laat je innerlijke bloei op de eerste plaats komen.’
.
Een graaf in het groen
(Door Els Smit, journalist te Rotterdam)
Eindelijk is hij gelukkig weer gauw te zien als acteur. Dan speelt hij de graaf van Egmond in ‘Willem van Oranje’, de miljoenenproductie van de AVRO, Veronica en de BRT. Een al wat oudere graaf, op 1567, op weg naar het schavot. Iemand om u tegen te zeggen. Net zoals tegen Ramses. Dat doe ik ook. Aanvankelijk. Maar na de derde vraag voel ik me verplicht te vragen of ik ‘je’ tegen hem mag zeggen - .
‘Alsjeblieft’, zegt Ramses, ‘ik geloof dat al jarenlang niemand meer u tegen me heeft gezegd.’
Hij is in het bruin fluweel. Pofbroek, wambuis met tressen. Grijze knevel, grijs haar, kalend op de kruin. Een bedaagde graaf. Net gearresteerd, in naam des konings, na een vuile streek van André van den Heuvel, Alva.
‘ Ik ben nu bijna dood.’
Onthoofd was je toch al?
‘Ja. dat was al gelijk op de tweede opnamedag. En dat is wel goed.’
Om mee te beginnen?
Ja.’
De graaf steekt een Roxy Dual op, kijkt nadenkend voor zich uit. Duizenden gedachten in m’n hoofd. Flarden van interviews die hij ooit heeft gegeven: “De dag bestaat niet. Om de reden van de volgende dag. En de dag waarop ik zo ontzettend hoop, is niet aanwezig. Dat is de dag waarop ik zo ontzettend met iemand doorga.”
En: ‘M’n dronkenschappen zijn altijd en publique. Ik weet het, het gejammer is niet van de lucht: Wat jammer van die jongen, wat jammer van z’n talent. God allemachtig, mag ik? Ik maak toch ook platen. Ik geef toch voorstellingen, ik treed toch ook op. Wat is dat nou?’ En: Ik heb zo waanzinnig veel liefde om me heen en iedereen ziet ook dat ik dat nodig heb. En als ze dat zien, dan wordt dat beloond.’ En, in 1974 tegen een verslaggever, met een joyeus gebaar: “We gaan er iets groots van maken. We gaan een Verhaal maken, Wij.”
Een verhaal maken
En nu, in de foyer van het omroepkwartier? We gaan een verhaal maken, misschien. Maar het initiatief zal wel van mij uit moeten gaan. Kopje koffie erbij, bij de counter gehaald en geserveerd door de gastheer. Ramses: ‘Leuk, zelfs de koffiejuffrouw herkende me niet.’
Om ons heen koffiedrinkende mannetjesputters uit 1567 in zwarte, wijdvallende wollen capes, zwart-leren hozen, kniehoge laarzen.
Maar jullie nemen dus alle scènes door elkaar op.
‘Ja.’
Ik zou daar, denk ik, helemaal gek van worden.
‘Helemaal niet.’
Nee? Vul je ‘t per scène in?
‘Ik vind ’t echt een voordeel dat we met het eind zijn begonnen. Er ontstaat een soort boog terug naar het leven. En per scène heb je als je weet hoe het is afgelopen de kans de meest wonderlijke kleuren aan te brengen.’
Wat voor man was die Van Egmond?
‘Een heel rechtlijnige man. Een traditionele man. Een veldheer. Z'n vrouw is maar bijzaak. Een echte macho. Trouw aan de koning, dat kent hij. En dat het Recht Zegeviert. Al die revoluties om hem heen, wat er allemaal aan de hand is, ontgaat hem. En dan ontdekt hij dat hij toch dat alcoholprobleem heeft. Dat al die rechtlijnigheid van hem niets met het leven te maken heeft, hem niets oplevert.’
Hoe ben je aan die rol gekomen?
‘Uit het niets. Walter van der Kamp, de regisseur vroeg me.’
Waarom?
‘Ik weet het niet. Hij is een heel mysterieuze man.’
Hoezo mysterieus?
‘Dat is 't nou juist. Het mysterieuze valt niet te verklaren.’
Hm.
Ramses (links) en Jeroen Krabbé
‘Ik weet dat Jeroen Krabbé, Willem van Oranje nu, graag met me wilde spelen. Ik ken Jeroen al zo lang. Vanaf dat hij debuteerde, als jongen van 14 jaar bij de Nederlandse Comedie. En het gaat ook goed. Als je erg op iemand bent gesteld, dan inspireer je elkaar.’
Wanneer heb je nou voor het laatst op het toneel gestaan?
‘M'n laatste rol? Goh, ik denk tien jaar geleden. Ik heb wel televisie er tussendoor gedaan, met Dimitri Frenkel Frank.’
Jé, dat is waar. Ik ben altijd geneigd je te verdelen in je acteurtijd en je liedjestijd, noem je dat zelf zo: je liedjestijd?
‘Ja, zeker, m’n liedjestijd. Maar het heeft door elkaar gelopen. Ik weet nog dat ik ’s avonds in ‘De Meeuw’ van Tsjechov speelde, van 8 tot 11 uur en daarna met een noodvaart terugreed naar Amsterdam, het deed er niet toe van waar, om dan om 12 uur met ‘Shaffy Chantant’ op te treden. Dat was de mooiste tijd.’
Ja?
‘Ja, natuurlijk. Dan deed je alles: Acteren, muziek maken... .’
Ik herinner me dat je ooit hebt gezegd: “Acteren is mijn vak en muziek is m’n leven.”.
‘Ja, maar dat waren ook maar woorden natuurlijk. Het maken van muziek inspireert je prestaties als acteur en het acteren inspireert je muziek.’
Baghwan
Componeer je nog steeds?
‘Jazeker. Ik treed vier keer per week op. Met de Baghwanband.’
O God, de Baghwan. Even slikken, want nu kom ik op privéterrein. Woon je daar nu: in dat Baghwandorp. Op de Veluwe is dat toch?
‘Ja, dat wil zeggen: Bij Zwolle.’
Okay.
‘Het is een terrein, voormalig van Victoria Vesta.’
Verzekert Modern.
‘Zeker. Twaalf bungalows staan er. En een gebouw waar de kantoren zitten en de administratie en een videoafdeling, geloof ik.
En jij?
‘Ik zit ook in zo'n bungalow. Met z'n zessen. Ik heb er een kamer.’
Hoe lang zit je daar nu al?
Es kijken, 14 juli, ja, op 14 juli zit ik er een jaar.’
En?
‘Als je alleen in een huis woont, wat ik deed, dan heb je veel vrijheid, denk je. Wat ik nu ervaar, is dat je een veel grotere vrijheid hebt als je in een gemeenschap woont. Het kost moeite om 't je te realiseren, maar het is een bevrijdende gedachte, als je ’m vindt, dat de vrijheid in jezelf zit.’
Maar hoe heb je het besluit genomen daar te gaan wonen?
‘Ik kreeg een uitnodiging. En... .’
Een flits.
‘Ja, het schoot opeens door me heen. Ik dacht ineens: ik doe 't. Nu kwam die uitnodiging wel van iemand - een groot iemand - . Ze zeiden nog: “Moet je er niet over nadenken?” Maar ik wilde er niet over nadenken. Dat zei ik ook: als ik er over ga nadenken doe ik het misschien nooit.’
‘t Is er gezellig, denk ik.
‘Ja, natuurlijk is 't er gezellig. En het zijn mensen van vlees en bloed. Enorme ontladingen van spanningen krijg je. Maar met heel veel liefde, hoor. Net kinderen.’
Kinderen ook?
‘Net kinderen.’
O. Eh, naief ?
‘Naief? Een stelletje fools.’
Tegen beter weten in een beetje gek en mens durf te leven, denk ik. Maar was het geen vlucht van jou?
‘De Baghwan een vlucht? Het is meer dat hij een enorme drempel voor jóu opwerpt.’
Maar hoe kwam je met hem in contact?
‘Ik kreeg een boek in handen van Jan Foudraine. Een ongelooflijk begaafde psycholoog. Hij had de westerse aanpak ingeruild voor de oosterse. Hij was naar Poona in India gegaan waar hij vond wat hij zocht in de leer van de Baghwan. Toen ik dat boek las, ontstond, ja, een soort verliefdheid voor Baghwan. Ik wilde ook terug naar de bron, naar de essentie. Dat kon, want de lezingen, die hij heeft gegeven zijn op de band opgenomen en daarna uitgetikt. Die heb ik gelezen en toen ben ik, zeg maar verslaafd aan hem geraakt.”
Verslaafd?
‘Ja, die man is de volledigheid.’
Van wat?
‘In poëzie, in aristocratie, in gevoel voor humor, in compassie voor mensen.’
Is-ie van adel?
‘Zou 'k niet weten. Misschien, maar hij is wel de meest aristocratische mens die ik ken.’
Nou ja, adeldom van geest is misschien wel net zo aardig.
‘Hij brengt je in contact met het mooie in jezelf.’
Met wat? Met liefde, ik noem maar wat.
‘Ja, nou ja, liefde. Met je kracht, je zwakheid. Die horen bij elkaar. Langzaamaan leer je van jezelf houden. Hij zegt: “Ik vind mezelf okay.” Eer je dat van jezelf kan zeggen... dat kost moeite. Maar als je het kan zeggen, is het een enorme bevrijding. Ik zeg niet dat anderen zich tot de Baghwan moeten wenden. Ik weet alleen dat het op deze manier allemaal wat bewuster gaat. Maar als je het op deze manier niet kan of niet wilt, dan moet je 't niet doen.’
Rust
Flarden van interviews van jou, jaren terug, gaan door m’n hoofd. Ik vind je zo rustig.
‘Rustig? Ik ben nog opgewonden voor mijn doen. Er gaan minuten voorbij dat ik helemaal niets zeg.’
Maar ik bedoel: vroeger in Amsterdam.
‘Was veel blabla bij natuurlijk.’
Heb ik nog gedacht toen ik die oude verhalen doorlas: Woorden, woorden. Grootspraak ook.
‘Nou ja, 't was ook de gein natuurlijk.’
Zo leven.
‘Ja natuurlijk. En alles wat ik nu zeg, moet je ook niet op een goudschaaltje wegen. Kan best dat ik over een tijdje iets beweer dat er recht tegenover staat.’
Kan, Méns.
‘Maar ik zwijg veel tegenwoordig. Merken ze hier bij de opnamen ook wel. Dan zeggen ze: “Ben je down?” Maar dan zeg ik: “Maak je niet ongerust.” Ik ben af en toe een eiland.” Dan zeg ik maar dat ik me concentreer.’ Lachen mag, van de Baghwan ook. Gelukkig. En als het niet mocht van hem, dan zou Ramses het net zo goed doen, denk ik. Eh, toch vind ik het een ommekeer in je.
‘Dat is 't. Komt ook door die meditatie natuurlijk.’
...?
‘Heeft een alchemistische werking.’
Hoe doe je dat, de lotushouding of zo?
‘Je hebt toch zo’n Mala , een ketting, daar zitten 108 kralen aan en zoveel methoden voor meditatie zijn er. Je kan bijvoorbeeld ook dansen en zingen. Maar ik neem dus de meditatie waarbij je op je krent zit. Ik concentreer me maar op m'n gedachten, in die zin: ik speel er een soort gastheer voor. Willen ze komen, die gedachten, dan mogen ze komen en willen ze weg blijven, dan blijven ze maar weg. Dat werkt bevrijdend. ’t Is als een douche, 't is zo'n luxe. 't is één brok luxe eigenlijk. En ik ben een luxueus mens, dus ... .’
Moet je niet weer eens naar Amerika?
‘Naar Amerika, hoezo?’
Je hebt daar toch niet al te lang geleden een show gegeven.
‘In de Metropolitan, bedoel je. Nou ja, een show, ik heb daar liedjes gezongen. Met Louis van Dijk en Chris Hinze.’
Was een succes toch.
‘Ja, ze waren wel enthousiast.’
Maar dat consolideert zich dan niet.
‘Ja, nee, dat wordt niet geconsolideerd. Ach, het is allemaal ook niet echt goed georganiseerd, denk ik.’
Zit de Baghwan ook niet in Amerika?
‘In, ja, in juli ga ik er weer naar toe. Ze hebben in Oregon een terrein, zo groot als de provincie Utrecht. Met fabrieken, met wijngaarden.’
Van wie z’n geld doen ze ‘t?
‘Ze zijn selfsupporting. Er is bovendien geïnvesteerd vanuit Israël, Japan. Ze halen het beste overal vandaan, ze weten knowhow aan te trekken. Ook in Amerika. Die Amerikanen hebben geen flauw benul van wat daar allemaal aan de hand is, maar het drááit … Dat is belangrijk voor Amerikanen.’
De woestijn bloeit dus weer.
‘Ja, het is verbijsterend.’
Grind
Maar ik zit nog steeds een beetje over het geld te dubben.
‘Ze zijn dus selfsupporting. Vanwege het grind.’
Het grind?
‘Ja, de gravel. Ze exploreren bergen en het grind exporteren ze.’
Was je niet bezig met een musical te schrijven voor daar?
‘Nou, een musical. Ik heb wat liedjes gemaakt, maar het is niet geworden wat ik ervan dacht. En dan die band, die Baghwanband waarmee ik nu optreed: Veel zin in repeteren hebben ze niet. Nog niet. 't Hoort er allemaal nog niet bij. En ik heb geen zin om dat nu te gaan zitten doordouwen. Waarom zou ik?’
Van mij geen jammerklachten over verspild talent. Voor alles een tijd.
‘Het gekke is dat ik het nu waanzinnig druk heb. Ik verwacht niets en allerlei dingen komen op me af.’
Is dat ook geen oude Oosterse wijsheid: Ban uw verlangens uit en wat u wenste zal u ten deel vallen?
‘... Zou best kunnen. Ik verwonder me daarover. Ik probeer mijn hersens uit te bannen, de kans te geven aan m'n hart. Veel meer dan vroeger ben ik responderend, ontvangend. Terwijl ik vroeger degene was van wie het initiatief uitging. Ik zocht dingen op. Nou ja, af en toe moet je, in dat vak van mij, toch wat dingen afspreken natuurlijk.’
Wat doe je nou in dat Baghwandorp bij Zwolle?
Wat ik doe? Ik heb twee maanden in de keuken gestaan, heb gekookt. Ik heb bij een boer gewerkt, gerooid.’
Nee.
‘Ja hoor, ik ben de handyman. Klussen: de buitenboel moest een verfje. En ik vond het een aangename tijdpassering.’
Heb je soms onderwijl over je rol nagedacht?
‘Nee, ik heb daar niet over nagedacht. Ik moet intuïtief spelen. Jeroen Krabbé heeft er een hele studie van gemaakt. Daaraan ontleent hij ook zijn satisfactie. Nou ja, hij vertelt z'n inzichten wél tegen mij.’ Zó slim, ter illustratie, hoeft hij niet te kijken. En tóch in Baghwan. ‘Die man... Verder ben ik niets meer.’
Niets meer?
‘Het was geen vlucht. Ik nam kennis van hem toen het goed met me ging, 't Ging goed in m'n vak, goed in m'n liefdesleven. Misschien dat ik er toen de tijd voor had. Maar dan, ik ben altijd een religieus mens geweest.’
Maar ook altijd op zoek geweest, denk ik.
‘Misschien. Ik heb dat nooit zo gevoeld. Maar misschien is 't waar. De moeder van Thijs van Leer was het Soefisme zeer toegedaan. Ik weet nog dat ik na een enkel optreden op een Kerst-in in de Dominicuskerk in Amsterdam me daarmee ook zeer verbonden voelde.’
Ik ben toch blij dat hij nu ook weer acteert. Is het echt waar, wat je net zei dat je je niet voorbereidt op je rol?
‘ 't Is waar. Kijk, ik verzin natuurlijk wel dingetjes. Dat doe ik op de repetities. Maar die dingen zeg ik dan niet. Bewaar ik voor de opname.’
Vanwege de spanning?
‘En vanwege de verrassing.’
De fotograaf wil z'n werk doen. Buiten. En Ramses is ook de beroerdste niet, in het bruin fluweel, pofbroek, wambuis met tressen. ‘Kan je die sigaret niet weg doen’, roept de fotograaf. En Ramses: ‘Leek mij nu juist wel aardig.’
Mij ook. Maar ieder z’n vak en de fotograaf wil Ramses idyllisch en in zestiende-eeuwse stijl in het groen. Wat een mooi pak heeft hij toch.
‘Ja, weet je wat Linda van Dijck, die Anna van Saksen speelt, zei toen ze de kostuums voor het eerst zag: “Nu moeten we wel goed spelen. Als je ziet hoeveel werk ze aan die kleding hebben gehad”.’
‘Kan je niet iets declameren als de graaf van Egmond’, roept de fotograaf vanachter z'n groothoeklens.
Dit gaat ver, denk ik en Ramses:
‘Declameren? Verder dan zoals ik nu praat, komt die man niet. Ik bedoel: hij is geen aansteller.’
De foto’s zijn gemaakt.
En Ramses: ‘Waar staat je auto?’
Die staat een eindje weg.
‘Ik breng je er naar toe.’ Hij doet het. Afscheid in de openlucht. Een handkus. Eenmaal in mijn auto zie ik hem weg wandelen, langs de zo mooi uitlopende aanplant van het NOS-complex, de rug recht, z’n cape ruim vallend vanaf de schouders. Een graaf in het groen.
(Het Vrije Volk 4 juni 1983)
Ramses in Shaffy Chantant 1966: Peter, Mary, Jack and I:
‘Laat m’n liedjes dan maar zwerven’, zong Ramses in zijn “liedje” ‘Laat me’(m’n eigen gang maar gaan). Je kunt die liedjes zomaar oppakken. Vele performers voelen zich geroepen, maar Jenny Arean is uitverkoren:
In a powerful scene in the movie ‘Philadelphia’ Denzel Washington’s character, the lawyer for Tom Hanks’s character, a brilliant gay lawyer with Aids who has been fired by the homophobic directors of his law firm, is being harassed by an equally homophobic colleague. When asked, in a rather vulgar way, why he took Hanks’s anti-discrimination suit, Denzel answers ‘because they broke the law,’ followed by ‘you remember the law, don’t you?’ It’s a line Manhattan District Attorney Alvin Bragg could have used when asked why he had a Grand Jury indict Donald Trump for falsifying business records to cover up violations of election laws. New York City is the financial capital of the world, and shady businesspeople get indicted there for falsifying records all the time, so why not Trump, especially because Trump’s former lawyer already went to jail for some of these crimes, committed on Trump’s orders? According to Trump’s fascist following it is a political prosecution and the charges will eventually be dropped, although the District Attorney made perfectly clear that that’s not the case, but in the end it really doesn’t matter.
The importance of the indictment consists in the simple fact that it happened. It lifts the informal taboo on indicting a former president and opens the door for the avalanche of indictments that will hit Trump in the near future, the next probably for his attempts to have the Georgia election results falsified or annulled, followed by indictments in DC for stealing presidential records when he left the White House and obstructing justice when he received a subpoena to return the stolen documents, and culminating in a potential indictment for staging an insurrection on January 6th, 2021. The Georgia indictment has already been filed by a Grand Jury in Fulton County, but the exact charges have to be formulated by a second Grand Jury. In Georgia Trump asked the Secretary of State to ‘find him’ the 11,800 votes he needed to win the election, and when that didn’t work he asked the Speaker of the Georgia House to call a special session and rescind the election results. Both requests we made by phone and recorded, so that prosecutors won’t have any problem proving Trump’s guilt.
At Mar-a-Lago Trump kept a truckload of documents he took from the White House that by law should have been handled as government property. When the National Archives became aware of the location of those documents their return to DC was requested. Initially only a small selection was turned over, and when the Archives found out that there were still documents at Trump’s Florida bordello a subpoena was issued for their return. That resulted in Trump going through the boxes and deciding which documents he still wanted to keep and the release of the remainder, accompanied by a statement written by one of Trump’s lawyers but signed by another lawyer that no government property was left at Mar-a-Lago. The FBI, however, had information to the contrary, so a search was conducted that yielded many more, often classified, documents, some found in Trump’s office. The investigation of this matter by Special Counsel Jack Smith has been focused on whether the lawyer who wrote the false statement but refused to sign it initially acted on Trump’s instructions. That lawyer has already testified in front of Smith’s Grand Jury, and if his answer to that question was affirmative Trump could be charged with Obstruction of Justice.
Trump’s role leading up to and in the events of January 6, 2021, is the big one. The J6 Special Committee has revealed many details of the insurrection, including how Trump urged the mob to march onto the Capitol and for the longest time didn’t do anything to stop the violence that threatened the lives of Vice-President Pence and Speaker Pelosi. But Jack Smith’s investigation focuses on the questions whether Trump was fully aware of the fact that he had lost the election and how involved he was in the planning of the coup attempt. In this case Trump has recently had serious setbacks. His former Chief of Staff, Mark Meadows, who was a spider in the web of the insurrection, has been forced to testify to Smith’s Grand Jury, as has Mike Pence, who knows better than anybody else what Trump’s state of mind and intentions were after having been harassed by Trump for weeks in an attempt to keep him from certifying the election results. Meadows will most likely plead the Fifth, as he is facing prosecution for his role, but Pence will testify with only some irrelevant restrictions, and in the end Trump could be charged with Incitement to Insurrection.
Throughout his adult life, Trump has been a Houdini in legal matters, sometimes settling cases and taking some losses but mostly stretching civil procedures against his businesses to the point where complainants became financially strained or statutes of limitation were reached. But in Manhattan he is facing his first criminal indictment, and with three more indictments following, each with a heavier penalty attached, it is hard to see how he keeps his head clear. A complicating factor for Trump is that in the Georgia election interference case and in the DC insurrection case there are co-conspirators, like Rudy Giuliani, John Eastman and Mark Meadows, who will also be charged and may decide to spill the beans on Trump in exchange for immunity or a relatively mild sentence. Adding to Trump’s woes is a defamation case filed by the writer E. Jean Carroll, who claims that Trump raped her in the dressing room of a department store and who kept the dress with his semen on it as proof. Another woman who claims to have been raped by Trump has been allowed to testify in that case, which will go to trial in Manhattan on April 25th. The mix of Stormy Daniels and these two women may explain why Melania has not been spotted in public recently.
Het ergste vindt hij nog dat ze, af en toe dan, voor hem gaan staan in de tram. ‘Dan denk ik: Is het dan zo aan me te zien?’ Het ís hem niet aan te zien, maar op 23 maart is hij 80 jaar geworden, Frans Hoogendoorn, de nestor van de Nederlandse koninklijke couturiers. Op dinsdag 28 maart kwamen tientallen vrienden en bekenden hem feliciteren op een very up-to-standard locatie in Den Haag. Zoals het een goed koninklijk couturier betaamt.
Ik interviewde Frans Hoogendoorn voor het eerst in 2006 voor het toen prestigieuze tijdschrift Vorsten. Het klikte, met Frans dan, en het heeft vriendschap met hem mogen worden, zo één als je er maar een stuk of vijf, zes, nou vooruit zeven in je leven hebt.
In 2013 besloot Frans, toen 70, om zijn salon in de Molenstraat in Den Haag te sluiten. Uit die tijd stamt het verhaal dat ik voor het tijdschrift Royalty en mijn site Royalglitter.com schreef.
(Foto: Rob van der Nol)
Wat heerlijk dat we jou in de familie hebben
(Door Els Smit, journalist te Rotterdam)
Veel in Den Haag gestationeerde diplomaten, parlementariërs en adellijke families hebben in de afgelopen veertig jaar de weg naar de salon van Frans Hoogendoorn, vlakbij Paleis Noordeinde, weten te vinden. Ook leden van de koninklijke familie deden graag een beroep op hem. Prinses Irene, prinses Juliana en haar entourage, prinses Christina. Later meldden zich Margarita en Carolina (de dochters van prinses Irene) en, in 2001, de aanstaande prinses Máxima. In 2005 tekende hij, ook letterlijk, de bruidsjurk van prinses Anita, de vrouw van prins Pieter-Christiaan (zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven).
Molenstraat
Het was een beetje Parijs, daar in de Haagse Molenstraat. Een paar meter verderop, op het Noordeinde, wemelde het van de trendy dure confectiemerken en horloges met diamanten data. Er waren ook prachtige boekwinkels. In de Molenstraat heerste een net iets speelsere sfeer. De opticien zette als hij er zin in had een paar kekke tasjes in de etalage. En de eigenaar van de brasserie stalde in het namiddagzonnetje af en toe zijn terrasstoeltjes voor de pui van zijn overbuurman, van Frans dus. Zoals die keer toen prinses Christina onverwacht langs kwam en in de deuringang van de modesalon met enige stemverheffing vroeg: ‘Meneer Hoogendoorn, bent u een restaurant begonnen?’
Pied de Coq Want voor Christina heeft hij ook kleding ontworpen, vooral voor privé gelegenheden. Irene is vaker met zijn kleding in het openbaar verschenen. Onder meer bij de uitvaart van haar moeder (koningin Juliana) en van haar vader (prins Bernhard). Ook Irene’s dochter Maria-Carolina klopte voor een aantal hoogtijdagen bij hem aan. En Máxima dus. Zo is bijvoorbeeld de beroemde zwart-witte (pied de coq) mantel die ze in Zaanschea Schans tijdens haar kennismakingstournee in 2001 droeg van zijn hand.
Stijl
Het interieur van Frans Hoogendoorns salon in Den Haag was steeds een echo van zijn ontwerpen: ogenschijnlijk eenvoudig, maar o zo geraffineerd en getuigend van groot vakmanschap. Laten we zeggen: Stijl. Dus: over de leuning van de chaise longue als bij toeval twee coupons: gebloemde zijden mousseline en effen kidskin met de kleur turquoise als trait-d’union. En een paar verrijdbare kledingrekken die voorkomen ook al dat de sfeer te deftig wordt. Aan die rekken: tailleurs, blouses, rokken. Maar zodra Hoogendoorn er een jasje uithaalt, zie je het meteen: geknipt voor een prinses.
Prinses Irene
(Ontwerp voor de jurk van prinses Irene t.g.v. het huwelijk van haar zoon Jaime).
Prinses Irene is sinds 1997 klant bij hem. ‘Zij is zeer geïnteresseerd in de stijl die ik hanteer.’ Meteen gevolgd door: ‘Ik vind het aangenaam ervoor zorgen dat prinsessen er elegant uitzien.’
Hoogendoorn heeft vanaf het begin van zijn carrière kleding ontworpen voor ‘de twee A’s’. ‘Toen ik eens een journaliste te gast had, stopte er een auto van het koninklijk huis voor de deur. Ik zei tegen haar: “Dat moet je nou maar niet opschrijven.” “Dat is goed”, zei ze, “dan maak ik er van: Frans Hoogendoorn ontwerpt voor de AA’s: de Adel en de Ambassades”.’ Het was niet eens een leugen. Sterker nog: voordat Hoogendoorn in 1974 met een eigen salon, aan de Mauritskade in den Haag begon, werkte hij voor de Haagse ontwerper Jean Louzac, die veel klanten in de diplomatieke wereld had. Tel daarbij de bewondering die Hoogendoorn al tijdens zijn opleiding had voor ontwerpers zoals Hubert de Givenchy en Balenciaga en je had toen al, gegeven zijn talent, kunnen voorspellen hoe zijn stijl zich zou ontwikkelen. Grote lijnen, elegantie, prachtige stoffen, tot in de perfectie technisch verwerkt. Ook in details. In Hoogendoorns geval: rondgestikte kraagjes, beschaafd opvallende manchetten en volantes of ruches, gedurfde corsages. Kortom: Chic. ‘Ik heb van het begin af aan voeling met de adel gehad.’
Hotel des Indes
(2015: Veertig jaar couture)
Oplossingen
Het genoegen was geheel wederzijds. ‘Er zijn families voor wie ik kleding voor alle hoogtepunten in hun leven heb ontworpen. Ik ben nu soms al met de derde generatie bezig. Het gebeurt dat de moeder, soms zelfs de grootmoeder, voor wie ik de trouwjurk heb gemaakt meekomt bij de doorpas van de eerste baljurk van dochter of kleindochter of voor haar trouwjurk.’ Vaak horen daar het familiediadeem en de familiesluier bij. ‘Dat is enig. Soms zijn de sluiers een beetje gedateerd, maar we vinden er altijd een mooie oplossing voor.’ Laatst zei een van mijn oudste klanten: “Frans, wat heerlijk dat we jou in de familie hebben”.’
Als er een familiediadeem is, zal Frans altijd meer dan van harte meewerken om dat in de sluier van de bruid te verwerken. ‘Dat vereist soms wat speurwerk en overtuigingskracht van de familie. In de negentiende eeuw waren diademen met diamanten en andere kostbare edelstenen in de mode. Die juwelen waren in de regel zo gemaakt dat er andere sieraden, zoals broches uit gemaakt konden worden. Die zijn bij erfenissen vaak verdeeld.’
Veertig jaar couture
Frans Hoogendoorn zat in hartje Den Haag als een spin in z’n web. Maar tijden hebben weertijden. En het getij voor couturiers zoals Frans Hoogendoorn, ondanks hun grote vakmanschap, verloopt. Althans anno 2023. Frans ziet het en hij begrijpt het. Mondialisering, internet, vrouwen door het glazen plafond. En: ‘Men reist. Men verhuist vaak, ook internationaal. Men koopt overal.’
Frans’ creaties uit meer dan 40 jaar couture liggen hoe dan ook vast: in boeken, foto-archieven, in musea, met name het Kunstmuseum Den Haag.
Anita
Zoals de bruidsdsjurk die hij in 2005 ontwierp voor Anita, de vrouw van prins Pieter-Christiaan, zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven. Nog steeds scoort die creatie wereldwijd op de blogs hoog op het lijstje ‘Mooiste koninklijke bruidsjurken ooit’.
Frans: ‘Ik vind dat een bruidsjurk mooi, maar sober moet zijn en dat de persoonlijkheid van de draagster er tot uitdrukking in moet komen.’
Tegen veel van zijn klanten is Frans ook al kenden ze elkaar al decennia ‘U’ blijven zeggen. ‘Mijn ervaring is dat “U” vertrouwelijkheid niet in de weg hoeft te staan.’ En uit de schoolklappen tegenover buitenstaanders is er natuurlijk nooit bij geweest. Nou, vooruit één keer, maar uiteraard op beschaafde wijze:
Ook prinses Carolina, de jongste dochter van prinses Irene klopte als ze in Nederland was een aantal keren voor bijzondere gelegenheden aan bij Frans Hoogendoorn. Zo kleedde hij haar voor onder meer de doop van prinses Alexia, de tweede dochter van Willem-Alexander en Máxima, in 2005. ‘Prinses Carolina kwam hier binnen, zoals jonge mensen gekleed gaan: jack, rugzakje. Enfin, we gaan passen, ze staat voor de spiegel, ze kijkt, ze recht haar rug en … als bij toverslag staat daar: een Infante, een echte Spaanse prinses!’
Els & Frans
2017: allebei net een boek gepubliceerd. Frans: 'Frans Hoogendoorn, een Haags couturier' en Els: 'De Nieuwe Mode van Oranje'
(Door Hugo Kijne te Hoboken USA)
‘Pride and Prejudice’) was heel zwart-wit kijkend Nederland op slag verliefd op hem.
(Door Els Smit, journalist te Rotterdam) 
In de Molenstraat heerste een net iets speelsere sfeer. De opticien zette als hij er zin in had een paar kekke tasjes in de etalage. En de eigenaar van de brasserie stalde in het namiddagzonnetje af en toe zijn terrasstoeltjes voor de pui van zijn overbuurman, van Frans dus. Zoals die keer toen prinses Christina onverwacht langs kwam en in de deuringang van de modesalon met enige stemverheffing vroeg: ‘Meneer Hoogendoorn, bent u een restaurant begonnen?’
