Nieuwe woorden
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Parlementsmuizen & fietstaspissen
HuizenFee
Ineke Hilhorst was een gedreven documentairemaakster.
Tegenwoordig noemt zij zichzelf HuizenFee.
En dat is iemand die de inrichting van huizen verbetert.
Niet door de mensen nieuwe spullen te laten kopen, maar door de aanwezige huisraad anders en creatiever te gebruiken.
Zij kwam op de naam, nadat een vriendin tegen haar het volgende had gezegd:
’Wat jij doet is huizen omtoveren’.
In NRC-Handelsblad vertelde Ineke dat zij de huizen restylet voor € 575,-- per dag.
Dat is overigens -kan ik uit ervaring vertellen- beduidend meer dan er in Hilversum & omstreken voor het maken van documentaires wordt betaald.
Fietstaspissen
Sylvia Witteman signaleert in de Volkskrant een nieuw fenomeen: fietstaspissen.
Zij staat bij de pizzabakker te wachten. Er komen twee tienermeisjes binnen.
En dan hoort zij de volgende zin voorbij komen:
‘Nou, maar dat is toch geen reden om in iemands fietstas te pissen?’.
Tja.
Dan gaat de fantasie werken en blijft niet alleen beperkt tot de vraag of fietstaspissen een nieuw fenomeen is.
Carrièrecrimineel
Dit woord viel deze week diverse malen bij Nieuwsuur.
Het begint vaak in een achterstandswijk. Kansarme jongeren gaan rondhangen en klieren.
Ze komen in verkeerde circuits terecht, hebben geld nodig en gaan mensen beroven.
De stap naar wapenbezit, drugshandel, mensensmokkel, chantage, of roofovervallen is dan een volgende.
Dit zijn de carrièrecriminelen.
Schmallenbergvirus
Weer zo’n woord dat in zeer korte tijd heel erg bekend is geworden. Een woord dat al veel langer lijkt te bestaan.
Toch werd het pas in december vorig jaar voor ’t eerst in Nederland aangetroffen.
Het virus veroorzaakt misgeboorten bij lammeren. Sinds kort ook bij kalveren.
Het is vernoemd naar de Duitse plaats Schmallenberg waar het voor ’t eerst werd gevonden.
Knabbelvisje
In Utrecht werd deze week de Gezondheidsbeurs gehouden.
Het was erg druk. Aan alle kwalen werd aandacht geschonken; voor alles leek een oplossing.
Het varieerde van zalfjes tot machines die voor € 1200,-- overtollig vet wegzuigen.
Grote aandacht was er voor een stand waar een waterbak gevuld was met Garra Rufa-visjes.
Die visjes knabbelen de dode huid van de voeten weg.
En dat schijnt een weldadige uitwerking te hebben.
Zwaartekrachttractor
Govert Schilling houdt in de Volkskrant een betoog over planetoïden, die de aarde blijven bedreigen.
Er zijn duizenden grote planetoïden die gevaar kunnen opleveren.
Om botsingen te voorkomen worden allerlei oplossingen aangedragen.
Het meest voor de handliggend is natuurlijk een systeem waarmee de baan van het ruimteobject wordt verbogen, zodat het geen gevaar meer vormt om op de aarde te botsen.
In de V.S. is een soort zwaartekrachttractor ontworpen, die de zwaartekracht van een ruimtesonde wegtrekt.
Televisievisite
Annemarie Oster schrijft over het fenomeen televisievisite in haar Volkskrantrubriek Mooi Geweest.
Zelf kijkt zij graag ’s avonds televisie, maar haar ’levensgezel’ houdt daar niet zo van. Soms komt hij ’s avonds bij haar op bezoek om ook te kijken.
In mijn jeugd deden wij veel aan dit soort visites. Bij ons op het huizenblok was in 1955 bijvoorbeeld maar één gezin met televisie.
Dat was te herkennen door de televisiemast op het huis. Soms werd een helft van een voetbalwedstrijd uitgezonden.
Daar mocht ik dan heen.
Parlementsmuis
In de Tweede Kamer zitten muizen. Daar maken allerlei parlementariërs zich erg druk over. Er werden muizenvallen gezet.
Dat vond de Partij voor de Dieren niet diervriendelijk. Zij vervingen de vallen door inloopkooitjes.
Een verslaggever van T.V. West haalde er een dierenverdelger bij, die vol pathos verkondigde dat de muizen gaan piepen en krijsen als ze in dit soort kooien terecht komen.
Hij adviseerde om inloopvallen neer te zetten, die een sms’je verzenden als er een muis in terecht komt.
Dit alles leidde tot krantenkoppen als:
’Dierenpartij valt over muizenvallen’.
Krokettenfusie
De krokettenfabrikanten Royaan en Ad van Geloven mogen van de Europese Commissie voorlopig niet fuseren.
Zij maken de volgende kroketten: Mora, Van Dobben en Kwekkeboom.
De EC vreest dat de fabrikanten na een fusie een krokettenmonopolie gaan vormen.
Bodynaut
De Voyager die in 1977 vanaf de aarde de ruimte in werd gestuurd is onze verste planeet Pluto voorbij en gaat nu op weg naar de dichtstbijzijnde ster. Dat duurt nog zo'n 40.000 jaar. Maar als er leven is op de planeten daar, dan kunnen zij allerlei opnames horen van ''aardgeluiden".
Talen, muziek, gesprekken, geluiden. Bijvoorbeeld Johnny B. Good van Chuck Berry.
In EenVandaag werd er gisteren volop aandacht aan besteed.
Daar werd ook gesuggereerd om bij een volgende missie een stoffelijk menselijk overschot mee te sturen; een zogeheten Bodynaut.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Casinopensioen & vlinderakkoord.
Verkiezing
VanDaleUitgever houdt weer een verkiezing woord van het jaar. Of beter: het beste NIEUWE woord van het jaar.
Zoals de laatste jaren gebruikelijk is, hebben de initiatiefnemers tien woorden genomineerd.
Daarnaast kunt u ook -verdeeld over vijf categorieën- tot 20 december kiezen uit nieuwe woorden, die door het publiek zijn aangedragen.
Als u wilt meedoen ga dan hier naar toe.
Er zijn drie nieuwe woorden in de hitlijst, die mij aanspreken.
Dat zijn BEJAARDENCHIP, CASINOPENSIOEN en DOMINOREVOLUTIE.
Een bejaardenchip is een chip, die in de kleding van demente bejaarden wordt gestopt om ervoor te zorgen dat de mensen bij vermissing eenvoudig opgespoord kunnen worden.
Een casinopensioen is een pensioen waarvan de hoogte afhankelijk is van de ontwikkelingen op de financiële markten.
Een dominorevolutie staat voor een revolutie binnen een revolutiegolf. Een onvermijdelijke kettingreactie op een revolutie die elders plaatsvindt of heeft plaatsgevonden.
Tja.
De bejaardenchip is aardig.
Vooral omdat ik dat woord ook in mijn eigen rubriek Nieuwe Woorden gesignaleerd heb.
Maar bij nadere beschouwing blijft het aardig en niets meer.
Een dominorevolutie heeft plaatsgevonden in de Arabische wereld.
Dat wordt vooral geduid als Arabische Lente, een woord dat bij de verkiezing op het congres van Onze Taal als tweede werd gekozen na het al jarenlang bestaande woord weigerambtenaar.
Arabische Lente klinkt beter dan dominorevolutie, maar het is toch meer een begrip dan een nieuw woord.
Bovendien is het woord afgeleid van Praagse Lente.
Het wordt dus casinopensioen.
Ook al omdat mijn eigen pensioenfonds de afgelopen paar jaar schommelingen in de dekkingspercentages heeft gekend van 87% tot 105 %.
Dit woord gaat nog jaren mee en zal waarschijnlijk geijkt worden.
België
In België kan men eveneens meedoen.
Om nog eens te benadrukken hoe groot de taalverschillen tussen beide landen zijn, hebben de initiatiefnemers voor België een geheel andere lijst van genomineerde woorden gemaakt.
Die zijn hier te vinden.
Ik denk dat VLINDERAKKOORD gekozen wordt.
Natuurlijk een verwijzing naar Elio di Rupo, de flamboyante politicus die heel vaak vlinderdasjes draagt.
Vlak voor deze verkiezing bereikte hij een regeerakkoord en dat blijft hangen.
Jammer natuurlijk dat hijzelf dat woord niet kan uitspreken.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Lijntjesdilemma:Traumameeuw of Dominomus?
Foto: Robert Hoetink
Klootschietzusje
Merlin, Lindsay en Joyce Leussink zijn een eeneiige drieling. Zeventien jaar pas en nu al grote sterren in het klootschieten.
Vorig jaar bij het jeugdwereldkampioenschap wonnen zij goud, tweemaal zilver en brons.
Lindsay verscheen laatst op T.V in het luchtige ochtendprogramma Vandaag de Dag.
Haar twee zussen mochten in Ierland meedoen aan een prestigieus toernooi, maar zij moest thuisblijven omdat er maar twee Nederlandse meisjes afgevaardigd mochten worden.
Het was wel een beetje logisch dat zij de minste was, want bekende Lindsay: ‘Ik ben ook als laatste geboren’.
Lijntjesdilemma
Renske de Greef signaleert in NRC-Next een luxe probleem. Zij heeft zin om ‘s avonds iets te doen.
Ze sms’t en belt en heeft even later een dubbele afspraak.
Tja. Wat te doen?
Daar zou -vindt Renske- een woord voor moeten zijn.
Zij komt trouwens direct met de oplossing: Lijntjesdilemma. ’Meerdere lijntjes uitgooien, waarna te veel vissen happen’.
Je kunt je er dan uit redden met de volgende frase: ’Sorry. Ik heb een lijntjesdilemma’.
Geefwet
Een plannetje van dit bezuinigingskabinet.
Wie geld schenkt aan een culturele instelling mag dat bij zijn belastingsaangifte voor 150% aftrekken van zijn inkomen.
Andere ’’goede doelen’’ mogen maar voor 100% worden afgetrokken.
Cultuurpauzen zijn natuurlijk blij met deze geefwet, maar CDA, P.v.d.A. en CU vinden het niets.
Ze hebben er een dubbel gevoel bij.
Enerzijds korten op allerlei subsidies en anderzijds ‘’exorbitante’’ aftrek mogelijk maken.
Verpleegsterswij
Leon van de Weygaert geeft Max Pam in de Volkskrant een compliment voor zijn column waarin hij het ‘wij’-gebruik hekelt.
Een kennis van Leon had er een oplossing voor gevonden.
De verpleegkundige zei weer eens:
’We gaan plassen meneer’.
De kennis reageerde toen met:
‘Nee hoor. We gaan neuken mevrouw!’
Traumameeuw
In de buurt van Hilversum vloog een meeuw tegen de cockpit van een traumahelikopter en sloeg er een gat in.
De piloot moest een noodlanding maken.
De geknakte meeuw werd gevonden en opgezet en is nu te zien in het Historisch Museum Rotterdam.
Daar liggen bijvoorbeeld ook de Dominomus (doodgeschoten nadat hij de steentjes van Domino Day omgooide), de Zwaagkanarie ( onthoofd gevonden in zijn kooi te Kollumerzwaag), de McFlurry-egel (kwam om het leven toen hij zijn kop niet meer uit een ijsbekertje kreeg) en de Necrohomo-eend (vloog te pletter tegen het raam van wetenschapper Kees Moeliker en werd daarna verkracht door een andere mannetjeseend).
De Treijtelmeeuw bevindt zich niet in dit museum, maar in het museum van Feyenoord in De Kuip. (De meeuw werd bij een uittrap van doelman Eddy Treijtel in de lucht doodgeschoten).
Onzinpoli
Minister Schippers van Volksgezondheid moet bezuinigen en heeft ontdekt dat er onzinpoli’s zijn waar veel te veel geld naartoe gaat.
Als voorbeeld gaf zij de snurkpoli.
Volgens G. van Samkar zit de minister er echter lelijk naast.
In NRC-Handelsblad betoogt Van Samkar dat gespecialiseerde poli’s juist veel kosten kunnen besparen.
Toekomstspijt
Harrie van Gestel gaat binnenkort dood. Dat schijft hij in de rubriek Het laaste woord in NRC-Handelsblad.
Hij is net 46 jaar geworden en heeft een vrouw en twee jonge kinderen. Harrie had nog heel veel willen doen.
Bijvoorbeeld met zijn dochters op bezoek bij een vriend in Bristol, zodat zijn vrouw een weekje voor zichzelf heeft.
Of op bezoek bij vrienden in de V.S. Skiën in Les Arcs.
Maar dat kan allemaal niet meer.
Harrie noemt dat toekomstspijt.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Gebarenpoëzie in vleesfraude
Filegiechel
Roosmarijn Reijmer is één van de zeer weinige vrouwelijks dj’s op de radio.
Ze werkt bij 3FM en gaat het prestigieuze 3voor12-radio presenteren.
In een mooi interview van Saul van Stapele in NRC-Handelsblad zegt Roosmarijn ondermeer:
‘Luisteraars kunnen me serieus nemen. Ik ben geen filegiechel, een meisje dat files voorleest en met de dj meelacht‘’.
En verder:
’Voor een vrouw weet ik gênant veel van muziek’.
Punaisepoetser
Het waren toch leuke tijden voor die goeie ouwe radio.
Oud-premier Kok gaf ondermeer interviews aan NRC-Handelsblad en De Volkskrant en verscheen hier en daar op TV .
Allemaal in verband met de tienjarige herdenking van de aanslag op de Twintowers.
Het best op dreef was Wim Kok in het VPRO-programma OVT, waar hij een uur lang uitstekend werd ondervraagd door Michal Citroen en Mathijs Deen.
Op zeker moment zei Kok:
‘Ik wil geen punaisepoetser zijn’.
Eerlijk gezegd kende ik dat woord niet, maar begreep onmiddellijk dat hier een kommaneuker bedoeld werd.
Kok heeft dat woord overigens niet zelf verzonnen.
Er bestaan ook punaisepissers, -zeikers en -zoekers.
Schootbriefje
De onderhandelingen in België om een nieuwe regering te vormen duren inmiddels meer dan 450 dagen.
Iedereen daar is het zat. Ook de politici.
Vaak weten ze niet meer wat ze moeten zeggen en schrijven dan maar iets op kleine briefjes. De zogenaamde schootbriefjes.
Soms zijn die briefjes op persfoto’s te lezen.
Caroline Gennez, voorzitter van de Sociaal-democratische SP.A kwam in het nieuws omdat het volgende op haar schootbriefje stond:
‘We zijn compleet nutteloze discussies aan het voeren’.
Maanmonumentenzorg
De NASA heeft bekend gemaakt, dat zij er prijs op stelt dat er een soort maanmonumentenzorg komt.
De Amerikanen hebben sinds 1969 ‘belangwekkende’ operaties op de maan uitgevoerd, die hun sporen daar letterlijk hebben nagelaten.
Nu ook weer andere landen maanplannen hebben, moeten die restanten zorgvuldig gekoesterd en bewaard worden.
Satellietpuin
Diezelfde NASA lanceerde twintig jaar geleden de UARS, de Upper Atmosphere Research Satellite, die ondermeer bedoeld was om onderzoek te verrichten naar de aantasting van de ozonlaag.
De satelliet is nu afgedankt, maar kan een bedreiging vormen als ‘ie eerdaags neerstort.
Het ding is ongeveer zo groot als een passagiersbus en heeft naar schatting een halve ton puin aan
boord.
En dat zal niet allemaal in de dampkring verbranden.
Vleesfraude
De Tilburgse hoogleraar sociale psychologie Diederik Stapel kwam prominent in het nieuws omdat uit onderzoek gebleken was, dat de meeste vleeseters ’egoistische hufters’ zijn.
Hij kwam nog prominenter in het nieuws, toen bleek dat hij het allemaal uit zijn duim gezogen had.
Hier was sprake van vleesfraude.
Gebarenpoëzie
Joost van Ginkel maakte met 170 Hz zijn speelfilmdebuut.
Het gaat over een romance tussen twee heel geïsoleerde dove personen, die in gebarentaal met elkaar spreken.
Van Ginkel zegt in een interview met de VPRO-Gids vooral geïnteresseeerd te zijn in de poëzie en de schoonheid van deze gebarentaal.
De koppenmaker verzint daarna het woord gebarenpoëzie.
Mede-ipadder
Taalpost, de elektronische brief van het Genootschap Onze Taal weet het.
Met een iPad bezig zijn is ipadden en niet iPadden, omdat ALLE werkwoorden kleine letters hebben.
Een gebruiker van een iPad is dus een ipadder, omdat we het eerder met het werkwoord verbinden dan met de eigennaam.
Als je samen aan het ipadden bent heet de ’collega’ een mede-ipadder.
Er moet volgens Taalpost een koppelteken tussen vanwege de klinkerbotsing tussen e en i.
Excuuskaffer
In Nieuw-Zeeland is het wereldkampioenschap rugby bezig.
In De Volkskrant staat daarom een verhaal over het team van Zuid-Afrika (De Springboks), dat in 1995 wereldkampioen werd.
Daarin was maar één zwarte speler opgenomen, de excuuskaffer Chester Williams.
Nu is deze speler de ware rugbyheld van het land.
In diezelfde krant stond een verhaal over TV-komiek Jörgen Raymann, die al tien jaar zijn latenightshow opvoert.
Te lang volgens Raymann om nog steeds een excuusneger genoemd te worden.
Snelwegschutter
Dit woord was de laatste weken zo vaak in het nieuws, dat het al veel langer lijkt te bestaan.
In de buurt van Rotterdam zou op snelwegen een aantal auto's beschoten zijn door een schutter met een luchtbuks.
Er sneuvelden vooral zij- en achterruiten. De discussies liepen hoog op. Deskundigen tuimelden over elkaar heen.
Vooral psychologen stonden weer in de rij om dit verschijnsel te verklaren.
Maar kon je wel met een luchtbuks een autoruit kapotschieten? Nergens werden kogeltjes gevonden.
Was dit alleen maar een hype? Bestond de schutter wel echt?
Ik verzeker u één ding.
Als de schutter inderdaad gevonden wordt, is dit het woord van het jaar.
- Details
- Hoofdcategorie: Nieuwe woorden (111)
- Categorie: Nieuwe woorden
Consumentengenetica van een broodbabs
Zeeafvalbak
Op steeds meer plaatsen aan onze kust verschijnen houten bakken, waarin de strandrecreant aangespoelde rotzooi kan dumpen.
Het is een initiatief van musicus Matthijs Lievaart.
Een tijdje geleden deponeerde hij op het strand van Kwade Hoek op Goeree-Overflakkee afval, dat hij gevonden had.
Hij timmerde er met juthout een bordje bij met het opschrift:
‘Doe Mee, Verlos de Zee!’.
Mensen vonden dat wel een leuk initiatief en de berg afval werd steeds groter.
Boswachters van Natuurmonumenten plaatsten toen een kist; een zogeheten zeeafvalbak.
Het initiatief kreeg bijval en inmiddels staan er bijvoorbeeld ook al bakken in Ouddorp, Vlissingen, Ter Heijde, Zandvoort en op Texel.
Deze bak staat op het Oosterduinpad in Ouddorp. We zien hier mijn kleinzoontjes Camiel (8; links) en Luc (11).
Sushitonijn
Tallina van den Hoed is in de rubriek De Volkskeuken van de Volkskrant opvolgster van Sylvia Witteman. In één van die stukjes citeert zij de volgende humoristische spraakverwarring:
‘Sushitonijn’, zegt het meisje achter de balie.
Nee, ik bedoel wat voor soort tonijn’…
‘Sushitonijn, echt waar’.
‘Ja, maar is het blauwvin of geelvin of skipjack…?’
‘Oh, dat weet ik niet hoor. Ik zal het even navragen’
‘Sushitonijn’, klinkt het antwoord vanuit de koelcel.
‘Heeft u ook MSC-tonijn?’
‘Nee, we hebben alleen maar sushitonijn’.
Tallina krijgt ‘t overigens op Internet nogal voor haar kiezen. Vooral van zeikerdjes, die het baantje zelf wilden hebben.
Naijver is er op alle fronten en in alle gezindten.
Maar ja:
Zij gaat kamperen en stopt tussen de middag haar ''kindjes'' in bed om ergens anders even de liefde te consumeren.
(Variaties: Consommeren, consummeren)
Dat zouden al die jaloerse thuiskoks ook wel willen.
Consumentengenetica
Lone Frank is een Deense neurobiologe, die actief is als wetenschapsjournalist.
Zij schreef een opmerkelijk boek: Mijn supergenen.
Ondermeer naar aanleiding van het gegeven dat er in Denemarken bijvoorbeeld per jaar 5.000 vaderschapstests worden uitgevoerd.
Zij noemt dat consumentengenetica. :‘Een jonge bedrijfstak met een grote markt’.
Mevrouw Frank deed zelf mee aan een onderzoeksproject waarbij ondermeer de kansen op het krijgen van leukemie en borstkanker werden berekend.
Broodbabs
Een babs is een ''buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand''.
Als je gaat trouwen krijg je een babs toegewezen, maar je kan er ook één inhuren.
Zo iemand heet een broodbabs.
J. Westerhof Palmbergen uit Loppersum is zo'n babs.
Zij -of hij- schrijft dat in de Volkskrant in reactie op een artikel dat huwelijken, die worden afgesloten in gemeentehuizen saai en onpersoonlijk zouden zijn.
Volgens de babs doet dit geen recht aan de trouwambtenaren, want die doen eigenlijk altijd hun best om er iets moois van te maken.
Ik hoop dat J. Westerhof Palmbergen een vrouw is, want een mannelijke babs; nee dat klinkt niet!
Nadenkstoel
In de leuke Volkskrantrubriek "Dit ben ik" komt de zevenjarige Nouhaila Sokhal aan het woord. De juf is wel eens boos op haar en dan moet ze plaatsnemen op de zogeheten nadenkstoel. Bijvoorbeeld als ze iemand heeft geslagen die haar gepest heeft.
Volgens mij meer een reden om haar te prijzen.
In mijn tijd werd je de klas uitgestuurd en moest je op de gang maar even gaan nadenken.
Andere leerkrachten zagen er heil in om een kind in de hoek te zetten.
Terugwegeffect
Psycholoog Niels van de Ven van de Universiteit van Tilburg heeft na onderzoek iets aangetoond wat u en ik al lang wisten: mensen beleven de terugweg korter dan de heenweg.
Maar dit komt niet, omdat de mensen op de terugweg punten herkennen.
Het gaat vooral om het gevoel bij de heenweg. Die wordt vaak te kort ingeschat, waardoor de duur tegenvalt.
Daarna valt de duur van de terugweg dus mee.
Als mensen een route goed kennen gaat dit natuurlijk allemaal niet meer op.
Dan treedt het leereffect op.
Pagina 9 van 22